وتستون، چارلز (۱۸۰۲ـ۱۸۷۵)
وِتْسْتون، چارْلْز (۱۸۰۲ـ۱۸۷۵)(Wheatstone, Charles)
فیزیک‌دان و مخترع انگلیسی. در ۱۸۷۳، با همکاری ویلیام کوک[۱]، تلگراف راه‌آهن را به‌ثبت رسانید. او با بسط و تکمیل فکر ساموئل کریستی[۲] (۱۷۸۴ـ۱۸۶۵)، پل وتستون[۳] را ابداع کرد که شبکه‌ای الکتریکی[۴] برای اندازه‌گیری مقاومت[۵] است. اختراع کُنسرتینا[۶]، نوعی ساز بادی، هم ازجمله کارهای وتستون است. او در ۱۸۴۳ برای اولین‌بار سرعت برق را در طول سیم‌ها به‌‌دست آورد و دینام[۷]های اولیه را چنان اصلاح کرد که تولید جریان در آن‌ها به‌صورت پیوسته درآید. در ۱۸۶۸، لقب سِر گرفت. وتستون در گلاستر[۸] زاده شد و به شغل خانوادگی‌اش، ساخت ساز‌های موسیقی، روی آورد. کارهایی که در زمینۀ صوت‌شناسی[۹] انجام داد، در ۱۸۳۴ منجر به انتصاب وی به سِمت استاد فیزیک تجربی در کینگز کالج[۱۰] لندن شد که این سِمت را تا زمان مرگش حفظ کرد. در ۱۸۲۷، وسیله‌ای به نام کلایدوفون[۱۱] ابداع کرد که با به‌ارتعاش‌درآوردن ناحیه‌ای که تحت تابش نور بود و تولید منحنی‌های دید مستمر، ارتعاش سطوحی را که در حال تولید صوت بودند به‌صورت بصری به‌نمایش می‌گذاشت. در ادامۀ کار خود، انتقال صدا در آلت‌های موسیقی را بررسی کرد. مُدهای ارتعاش[۱۲] در لوله‌های صوتی محتوی هوا را در ۱۸۳۲، و مُدهای مربوط به صفحه‌های در حال ارتعاش را در ۱۸۳۳ کشف کرد. در ۱۸۳۵، نشان داد که طیف‌های تولیدشده در تخلیه‌های جرقه‌ای ناشی از الکترودهای فلزی، وقتی الکترودهای متفاوتی به‌‌کار برده می‌شوند، رنگ‌ها و خط‌های متفاوتی دارند. به‌درستی پیش‌بینی کرد که طیف‌نمایی[۱۳] در مراحل تکاملی‌اش تبدیل به روشی برای تجزیه و تحلیل عناصر می‌شود. در ۱۸۶۰، نشان داد که ترکیب بصری دو تصویر مشابه در استریوسکوپ[۱۴] چگونه به تجسم سه‌بُعدی منجر می‌شود.