ودانتا

وِدانْتا (Vedanta)
(مرکّب از کلمه‌های سانسکریت «ودا»، به‌معنی «دانش»، و «آنتا»، به‌معنی «پایان») یکی از شش فلسفۀ رسمیت‌یافتۀ آیین هندو، و پدیدآورندۀ آموزه‌های اوپانیشادها. ودانتا بیشتر مربوط به وصفِ برهمن، یعنی وجودِ کلیِ متعالیِ ناب، و مبتنی بر بخش نظری نوشته‌های وداییِ متأخر است، به‌ویژه رساله‌هایی که آرَن‌یکَه‌ها و اوپانیشادها نامیده می‌شوند. از آموزگارانش سَمکارا بود که در قرن ۸م در جنوب هند می‌زیست و معمولاً نمودی از شیوا به‌شمار می‌رود. وی تعلیم می‌داد که فقط یک واقعیت وجود دارد که همانا برهمن است و شناخت برهمن در نهایت به مُکشا یعنی رهایی از تناسخ می‌انجامد. به همت رامانوجا و مادهوای فیلسوف، تغییراتی در این فلسفه صورت پذیرفت. در دورۀ جدید، از طریق آثار ویوِکاناندا، مفسّر هندیِ آثار راماکریشنا ـ عارف هندو ـ توجه اشخاص بیرون از هند نیز به ودانتا جلب شده است.

 

---