ویت، فرانسوا (۱۵۴۰ـ۱۶۰۳)

فرانسوا ویت François Viète
زادروز	فونتنی ـ لو ـ کونت، در ناحیه پواتو ۱۵۴۰م
درگذشت	۱۶۰۳م
ملیت	فرانسوی
نام‌های دیگر	به لاتینی: ویتا
تحصیلات و محل تحصیل	حقوق در پواتیه
شغل و تخصص اصلی	ریاضی دان
آثار	کاربرد قوانین ریاضی در مثلث ها (۱۵۷۹)؛ درآمدی بر فنون تحلیلی (۱۵۹۱)؛ در باب شناسایی و اصلاح معادلات (۱۶۱۵)
گروه مقاله	ریاضیات
جوایز و افتخارات	بنیان گذار جبر نوین و شیوه نمادگذاری آن

ویِت، فرانسوا (۱۵۴۰ـ۱۶۰۳)(Viète, François)

ويِت، فرانسوا

(به لاتینی: ویِتا) ریاضی‌دان فرانسوی، و بنیان‌گذار جبر نوین و شیوۀ نمادگذاری آن. برای نخستین‌بار حروف الفبا را برای نشان‌دادن کمیت‌های معلوم و مجهول به‌کار برد و اصطلاح ضریب را در جبر وضع کرد. در فونتنی‌ـ‌لو‌ـ‌کونت، در ناحیۀ پواتو، زاده شد و در پواتیه حقوق خواند. در ۱۵۷۰، به پاریس رفت و تا ۱۵۸۴، در استخدام شارل نهم بود. در آن زمان، آزار پروتستان‌ها آغاز شد و او ناچار به بوووارـ‌سورـ‌مر گریخت. در این سال‌ها، پربارترین پژوهش‌هایش را در جبر صورت داد. با به‌قدرت‌رسیدن هانری چهارم در ۱۵۸۹، ویت به خدمت دستگاه سلطنت بازگشت و پیام‌های رمزی را رمزگشایی می‌کرد که در جریان جنگ با اسپانیا به‌دست فرانسویان می‌افتاد. در ۱۶۰۲، از دربار اخراج شد. دستاوردهای ریاضی او نتیجۀ علاقه‌اش به کیهان‌شناسی بود. ازجمله جدولی از مقادیر توابع مثلثاتی را براساس روشی منسوب به بطلمیوس عرضه کرد. او برای نخستین‌بار قانون کسینوسها را برای مثلث‌های مسطح به‌کار برد و قانون تانژانت‌ها را نیز عرضه کرد. آثار او عبارت‌اند از کاربرد قوانین ریاضی در مثلث‌ها (۱۵۷۹)، درآمدی بر فنون تحلیلی (۱۵۹۱)، و در باب شناسایی و اصلاح معادلات (۱۶۱۵).

 

---