پاندیا، سلسله (قرن ۳پ م ـ۱۶م)
پانْدیا، سِلْسِله (قرن ۳پم ـ۱۶م)(Pandya dynasty)
سلسلهای از پادشاهان جنوب هند مستقر در منطقۀ پیرامون مادورای[۱] (پایتخت آن). در دورۀ سلطنت کادونگون[۲] (حک: ۵۹۰ـ۶۲۰م)، آریکسار ماراوارمان[۳] (۶۷۰ـ۷۰۰م)، واراگونا مهاراجۀ[۴] اول (۷۶۵ـ۸۱۵م) و سریمارا سریوالابا[۵] (۸۱۵ـ۸۶۲م) دامنۀ نفوذ این سلسله به کرالا[۶] (جنوب باختری هند) و سریلانکا گسترش یافت. سلسلۀ پاندیا در زمان سلطنت جاتاوارمان سوندارا[۷] (۱۲۵۱ـ۱۲۶۸م) بهاوج خود رسید. پس از حملۀ نیروهای سلطان دهلی به مادورای در ۱۳۱۱م، قدرت سلسلۀ پاندیا روبه نزول نهاد و این سلسله به یک خاندان فرمانروای محلّی مبدّل شد.