پاپ
پاپ
رئیس مذهب کاتولیک رومی و اسقف رم، که به‌همین مناسبت کلیسای کاتولیک او را جانشین پطروس قدیس، نخستین اسقف رم و رهبر همۀ مسیحیان جهان می‌داند. پاپ خود را راعی کلیۀ مسیحیان و نمایندۀ عیسی مسیح می‌شمارد. تفوق اسقف رم و سلطۀ عالیۀ پاپ، در خارج از کلیسای کاتولیک مورد قبول مسیحیان دیگر نیست. مذهب کاتولیک پاپ را مبرّا از خطا (معصوم) و کلیددار خزانه علم الهی می‌شناسد. مقر پاپ در واتیکان، واقع در شهر رم است. واتیکان به‌مثابه کشوری مستقل شناخته می‌شود که از همۀ حقوق دولتی مستقل برخوردار است. دربارۀ موقعیت پاپ در ایام آغازین مسیحیت آگاهی قطعی در دست نیست؛ امّا مسلم است که اسقف رم حرمتی فوق اسقف‌های دیگر داشته است. انتصاب و اعزام مبلغان مذهبی، که مستقیماً از رم صورت می‌گرفت و ایجاد کلیسا در سراسر مغرب‌زمین تدریجاً بر اعتبار اسقف آن‌جا افزود و سیل پول و هدایا روانۀ رم شد. از قرون ۴ تا ۸م عصر پاپ‌های بزرگ چون یولیوس اول، اینوکنتیوس اول و گرگوریوس اول بود. یکی از رویدادهای سرنوشت‌ساز برای مقام پاپی، سرزمین‌هایی بود که پپین کوتاه‌قد، فرمانروای فرانسه، در ۷۵۶م به کلیسا اعطا کرد و سبب ایجاد ایالات پاپی شد و چنین بود که پاپ افزون بر مقام روحانی، شهریار دنیوی نیز شد. همین امر به مبارزۀ کلیسا و دولت در قرون میانه انجامید. با تاج‌گذاری شارلمانی (۸۰۰م) پاپ لئوی سوم، به نهایت درجۀ اقتدار رسید. مقام پاپی در قرن ۱۰م با خرید و فروش مناصب پاپی دچار فساد شد، امّا گریگوری هفتم (قرن ۱۱م) اعتبار گذشته آن را برگرداند. اوج قدرت دنیوی پاپ در عهد اینوسنت سوم (۱۱۹۸ـ ۱۲۱۶) بود. اختلاف پاپ‌ها با امپراتوران مقدس روم سبب شد که مقر خود را به آوینیون فرانسه منتقل کنند (۱۳۰۹ـ ۱۳۷۸م). در این دوره همۀ پاپ‌ها فرانسوی بودند. پاپ گرگوریوس یازدهم بار دیگر رم را مقر خود ساخت. ظهور مارتین لوتر و پیدایش مذهب پروتستان لطمات سختی بر کلیسای کاتولیک و اعتبار پاپ‌ها وارد آورد. از اواخر قرن ۱۹ پاپ‌ها به حکومت روحانی و دوری از سیاست بیشتر عنایت کردند و کوشیدند کلیسای کاتولیک را با جهان پیشرفته امروزی سازگاری دهند. انتخاب پاپ از سوی مجمع کاردینال‌ها در نشست‌های محرمانه در نمازخانه سیستین رم، بین ۱۵ تا ۱۸ روز پس از درگذشت پاپ پیشین و با حداقل دوسوم آراء صورت می‌گیرد و مقام او مادام‌العمر است. مسیحیان قبطی مصر نیز رهبر مذهبی خود را پاپ می‌خوانند. نیز ← کاتولیک،_مذهب