پیمان اکس ـ لا ـ شاپل
پیمان اِکسْـلاـ شاپِل (Aix-la-Chapelle, Treaty of)
۱. قرارداد ۲ مه ۱۶۶۸، که به جنگ انتقال[۱] و اشغال هلندِ اسپانیا[۲] از سوی فرانسه پایان داد. فرانسه بیشتر فتوحات خود را در فلاندر[۳] حفظ کرد؛ کامبره[۴]، ار[۵]، سنتاومر[۶] و استان فرانشـکنته[۷] به اسپانیا بازگردانده شدند و بقیه مستملکات اسپانیا در فروبومان[۸] را اتحاد سهگانه[۹] تضمین کرد؛ ۲. پیمان ۱۷۴۸ که به جنگ جانشینی اتریش[۱۰] پایان داد. براساس آن، سیلزی[۱۱] و گلاتس[۱۲] به پروس[۱۳] و دوکنشینهای پارما[۱۴]، پیاچنتسا[۱۵]، و گواستالا[۱۶] به فیلیپ[۱۷] خردسال اسپانیا واگذار شد. این پیمان، امتیاز اعضای بریتانیا را در حمل بردگان به امریکای اسپانیا[۱۸] به رسمیت شناخت.