پیمان وردن
پیمان وِردَن (Verdun, Treaty of)
پیمانی منعقدشده در ۸۴۳م در وردن[۱]، بر کرانۀ رود موز[۲] یا احتمالاً وردن ـ سور ـ لو ـ دو[۳]، استان سون ـ اِ ـ لوآر[۴]، واقع در شرق فرانسه، بهمنظور تقسیم امپراتوری شارلمانی[۵] میان پسران امپراتور لوئی اول. طبق این پیمان لوئی ژرمنی[۶] بخش شرقی (بعداً آلمان)، شارل دوم[۷] (شارلِ کچل[۸]) بخش غربی (بعداً فرانسه)، و لوتار اول[۹] بخش مرکزی (فروبومان[۱۰]، لورن[۱۱]، آلزاس[۱۲]، بورگونی[۱۳]، پرووانس[۱۴] و بیشترِ ایتالیا) را مالک شدند، و لقب امپراتور نیز به لوتار رسید. پیمان وردن آغاز فروپاشی امپراتوری شارلمانی و ایجاد واحدهای سیاسی بود که کشورهای اروپای غربی را پدید آورد. این پیمان در ۸۷۰م جای خود را به پیمان مِرسن[۱۵] داد.