چرند و پرند
چَرَند و پَرَند
مجموعۀ مقالات طنزآمیز علی‌اکبر دهخدا در دوران نهضت مشروطۀ ایران. طنز سیاسی و اجتماعی در ایران، قبل از انتشار روزنامۀ صور اسرافیل (تأسیس ۱۳۲۵ق) توسط میرزا جهانگیرخان شیرازی با همکاری میرزا قاسم‌خان تبریزی بیشتر منظوم و منقطع بود. علی‌اکبر دهخدا با نگارش مقالات طنزآمیز نیشدار در انتقاد از اوضاع و احوال کشور، زیر عنوان عمومی چرند و پرند، در روزنامۀ صور اسرافیل بابی تازه در تاریخ ادبیات ایران گشود و سبب عمدۀ شهرت این روزنامه و اقبال آزادی‌خواهان و اندیشمندان ایرانی شد. آشنایی دهخدا با زبان‌های خارجی، به‌ویژه فرانسه، و اقامت او در اتریش وی را با سبک‌های طنزنویسی غربی آشنا کرده بود، و چون پس از بازگشت به ایران به آزادی‌خواهان و طرفداران مشروطیت پیوست، روشی بی‌سابقه در طنزنویسی فارسی به‌کار گرفت که با ذائقۀ ایرانی بسیار سازگار بود. دهخدا را پیش‌گام سبک نوین طنزنویسی ایران دانسته‌اند. او مقالات چرند و پرند را با نام‌های مستعاری چون خرمگس، سگ حسن‌دَله و غلام گدا امضا می‌کرد؛ اما مشهورترین امضای او «دخو» بود، که خود اشاره به قزوینی‌بودن نویسنده دارد و در گویش قدیم قزوین منحوت عنوان «دهخدا»ست؛ که بعدها معنای اصلی خود را از دست داده و مفهومی توأم با تحقیر و شوخی به خود گرفته است. مجموعۀ این مقالات به‌صورت کتاب، پس از درگذشت علامه دهخدا، چندبار با عنوان چرند و پرند چاپ شده است.