کروموزوم جنسی

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

کروموزومِ جنسی ‌ (sex chromosome)

کروموزومی که از نظر شکل و اندازه در دو جنس متفاوت است و در تعیین جنسیت نقش دارد. نر یا ماده‌بودن انسان‌ها بستگی به قرارگیری دو نوع کروموزوم جنسی در یاخته‌های بدنی دارد. در افراد ماده، دو کروموزوم جنسی ایکس (XX) مشابه وجود دارد و در نرها، دو کروموزوم جنسی متفاوت‌ (XY). یکی از کروموزوم‌ها شبیه ماده‌ها، و دیگری منحصر به نرهاست. کروموزوم ایگرگ کوتاه‌تر از کروموزوم ایکس است. برخی ژن‌های این دو کروموزوم در تعیین جنسیت نقش دارند. بر اثر تقسیم میوز[۱]، یاخته‌های جنسی فرد ماده حاوی یک کروموزوم ایکس است، در‌حالی‌که نیمی از یاخته‌های جنسی در نر حاوی کروموزوم ایکس و نیم دیگر حاوی کروموزوم ایگرگ‌اند. اگر یاختۀ جنسی نر حامل ایکس در لقاح شرکت کند، جنین حاصل ماده، و اگر یاختۀ جنسی حاوی ایگرگ در لقاح شرکت کند، نتیجه جنین نر خواهد بود.

 


  1. meiosis