شارتر، کلیسای جامع
شارْتْر، کلیسای جامع (Chartres Cathedral)
کلیسای جامع واقع در شارتر[۱]، فرانسه. اسقف فولبر[۲] در قرن ۱۱م آن را بنا نهاد؛ بسیاری آن را کامل‌ترین کلیسای جامع گوتیک[۳] در فرانسه می‌دانند. این کلیسا در دو مرحله ساخته شده است. کلیسای اولیه که کامل نبود، در ۱۱۹۴م بنا شد و فقط برج واقع در جبهۀ جنوب غربی (۱۱۴۵ـ۱۱۶۵م) و ردیف پایینی درگاه غربی آن باقی ماند. اما در بغله[۴]های همین درگاه، قدیمی‌ترین نمونه‌های تندیس‌های درگاهی[۵] گوتیک مشاهده می‌شود که از شاهکارهای مجسمه‌سازی فرانسه‌اند (۱۱۴۵ـ۱۱۵۰م). کلیسای دوم (۱۱۹۴ـ۱۲۲۵) با طرحی جدید و منسجم‌تر بنا شد و سبک گوتیک را به‌اوج پختگی رساند. این کلیسا درها و پنجره‌های چرخی برجسته، تندیس‌های متعدد، و دو منار مخروطی[۶] باشکوه دارد که تاریخ بنای یکی از آن‌ها به ۱۱۴۵ـ۱۱۶۵ می‌رسد، و ساخت دیگری در ۱۱۳۴ آغاز، و در قرن ۱۶ تکمیل شد. منار دوم بلندتر است (۱۱۳ متر) و طرحی غنی‌تر دارد. تندیس‌های درگاهیِ هشتی[۷]های بازوی عرضیِ شمالی و جنوبی در پلان صلیب‌شکل کلیسا، تداوم تکامل هشتی غربی در سبک گوتیک متعالی[۸] است. شیشۀ منقوش[۹] قرن سیزدهمی، که نشان از تکامل مشابهی دارد، تقریباً به‌طور کامل باقی مانده است.