هامسون، کنوت (۱۸۵۹ـ۱۹۵۲)
هامْسون، کِنوت (۱۸۵۹ـ۱۹۵۲)(Hamsun, Knut)
| کنوت هامسون Knut Hamsun | |
|---|---|
| زادروز |
لوم، واقع در یوتونهیم ۱۸۵۹م |
| درگذشت | ۱۹۵۲م |
| ملیت | نروژی |
| شغل و تخصص اصلی | رمان نویس |
| آثار | گرسنگی (۱۸۹۰)؛ پان (۱۸۹۴)؛ رشد خاک (۱۹۱۷) |
| گروه مقاله | ادبیات غرب |
| جوایز و افتخارات | جایزه نوبل ادبیات (۱۹۲۰) |
(نام اصلی: کنوت پِدرسِن[۱]) رمان‌نویس نروژی. نخستین رمانش،گرسنگی[۲] (۱۸۹۰)، عمدتاً شرح حال خود اوست که فقر شدیدی را در جوانی تجربه می‌کند. احمد گلشیری این اثر مهم را به فارسی ترجمه کرده است. برخی دیگر از کارهایش عبارت‌اند از پان[۳] (۱۸۹۴) و رشد خاک[۴] (۱۹۱۷). هامسون، در میان نویسندگان متعدد اروپایی و امریکایی، اولین کسی بود که کوشید «بُعد ناخودآگاه روح» را تصویر کند. در ۱۹۲۰ جایزۀ نوبل ادبیات به او تعلق گرفت. نفرتش از سرمایه‌داری موجب شد که هوادار نازیسم شود و در ۱۹۴۶ به جرم همکاری با نازی‌ها به پرداخت جریمه محکوم شد. هامسون از نویسندگان «واقعگرا»ی سرشناسی چون هنریک ایبسن[۵] و بیورنستیرنه بیورنسون[۶] انتقاد می‌کرد و عقیده داشت که رویکردی ذهنی و غیرعقلانی ماهیّت واقعی فرد را آشکار می‌کند. هامسون در لوم[۷]، واقع در یوتونهِیم[۸] به دنیا آمد. بعد از سال‌ها کار و تلاش برای زنده‌‌ماندن در نروژ و ایالات متحد امریکا با رمان گرسنگی و معرفی مفهوم تازه‌ای از ادبیات در جهانِ ادبی پرآوازه شد. حمایتش از حزب نازی، زمانی که کشورش در اشغال آلمان بود (۱۹۴۰ـ۱۹۴۵)، به انزجار مردم از او و در نتیجه تلخ شدن سال‌های پایانی عمرش منجر شد؛ هامسون این وضعیت را در زندگی‌نامۀ خودنوشتش با نام بر گذرگاه‌های پُرعلف[۹] (۱۹۴۹) شرح می‌دهد. او را نویسنده‌ای نابغه دانسته‌اند که نفوذی عمیق بر سنت مدرن اروپایی گذاشته است. نخستین رمان‌هایش، رازها (اسرار)[۱۰] (۱۸۹۲) و پان (۱۸۹۴)، تصویرهایی جذاب از مردی است که با خود و جهان سرِ جنگ دارد، و احساسِ عمیق او را به طبیعت ـ به‌ویژه طبیعت زادگاهش، نورلاند[۱۱] ـ نشان می‌دهد. امروزه رشد خاک در مقایسه با دیگر آثارش اهمیت کمتری دارد. در رمان‌های بعدی خود، که مهم‌ترینشان سه‌گانۀ اوگوست[۱۲] (۱۹۲۷ـ۱۹۳۳) است، همان فرد سرگردان آثار اولیه‌اش را توصیف می‌کند که اکنون دیگر سالخورده و سرخورده است و عنصر انتقادی‌ـ‌اجتماعی قوی‌تری در آن‌ها دیده می‌شود.