گلوکز

گلوکُز (glucose)

(یا: دکستروز، قند انگور) قند ساده‌ای در خون. در گیاهان سبز، طی فرآیند فتوسنتز ساخته می‌شود. به گروهی از مواد شیمیایی، معروف به هیدرات‌های کربن، تعلق دارد. واکنش‌های تنفسی سلولی درون‌یاخته، شامل اُکسایش گلوکز برای تولید اِی‌تی‌پی، است که برای بسیاری از واکنش‌های زیست‌شیمیایی بدن مصرف می‌شود. گلوکز علاوه‌بر مصرف در تنفس سلولی و به‌منظور آزادسازی انرژی مفید، ممکن است برای مصارف دیگر به بخش‌هایی از بدن منتقل شود. ماهیچه‌ها و جگر گلوکز را به گلیکوژن تبدیل می‌کنند که ذخیرۀ انرژی برای استفادۀ بین وعده‌های غذایی است. همچنین، گلوکز ممکن است به چربی تبدیل و در بافت‌های چربی ذخیره شود. در انسان و سایر مهره‌داران، سطوح بهینۀ گلوکز خون را هورمون انسولین حفظ می‌کند. عدم توانایی کنترل گلوکز خون موجب بیماری دیابت می‌شود. گیاهان سبز گلوکز را در طی فرآیند فتوسنتز می‌سازند و به نشاسته تبدیل می‌کنند. نشاسته ذخیرۀ انرژی است و بخش مهم رژیم غذایی انسان را تشکیل می‌دهد. گلوکز از هیدرولیز قند نشاسته یا نیشکر تهیه و به‌شکل پودر سفید بلوری نیز خالص می‌شود. گلوکز نوعی مونوساکارید است، در حالی‌که قند معمول‌، یعنی ساکاروز نوعی دی‌ساکارید، متشکل از دو واحد قندی گلوکز و فروکتوز، است.

 

---