گوریل
گوریل (gorilla)
بزرگ‌ترین گونۀ میمون‌ها. در جنگل‌های انبوه افریقای غربی و کوهستان‌های افریقای مرکزی یافت می‌شود. قد جانور نر حدود ۱.۸ متر، و وزنش حدود ۲۰۰ کیلوگرم است. اندازۀ ماده‌ها حدود نصف این مقدار است. بدن این جانوران با موهای سیاه پوشیده شده است. در نرهای مسن‌تر، رنگ پشت نقره‌ای می‌شود. گوریل‌ها خانوادگی زندگی می‌کنند، گیاه‌خوار، و بسیار باهوش‌اند. این جانوران فقط در دفاع از خود دست به حمله می‌زنند. تعداد گوریل‌ها به‌علت شکار به‌دست برخی از بومیان برای مصارف غذایی، و قاچاق گوریل‌های جوان برای فروش به باغ‌وحش‌ها روبه کاهش نهاده است. برخی سیاست‌های حفاظتی در این زمینه تا حدی اثربخش بوده است. این جانوران به گونۀ Gorilla gorilla تعلق دارند. گوریل‌ها روی درختان آشیانه‌هایی محکم برای استراحت شبانه‌شان می‌سازند. ضربه‌زدن به سینه، که قبلاً تصور می‌شد نشانۀ خشم است، در واقع تنها نشان‌دهندۀ تحریک عصبی است. سه نژاد گوریل‌ها عبارت‌اند از گوریل‌های نواحی پست غربی، گوریل‌های نواحی پست شرقی، و گوریل‌های کوهستانی. در ۱۹۹۴، دانشمندان امریکایی نشان دادند که ممکن است دو گونۀ مجزا از گوریل‌ها وجود داشته باشد. بنا به تخمین صندوق جهانی طبیعت در ۱۹۹۸، ۱۱هزار گوریل نواحی پست غربی، ۱۰هزار گوریل نواحی پست شرقی، و ۶۹۰ گوریل کوهستانی در جهان زندگی می‌کند. دانشمندان DNA میتوکندریایی سه نژاد از گوریل‌ها را بررسی کرد و دریافته‌اند که DNA میتوکندریایی گوریل‌های نواحی افریقای غربی، به‌صورت معنی‌داری از DNA میتوکندریایی دو زیرگونۀ افریقای شرقی متفاوت است. این تفاوت از تفاوت بین شامپانزۀ معمولی[۱] و بابون[۲]، که دو گونۀ مجزا در نظر گرفته می‌شوند، بیشتر است. به دنبال گردهمایی انسان‌نماشناسان در اورلاندو[۳] فلوریدا در ژوئن سال ۲۰۰۰، متخصصان حفاظت حیات‌وحش و متخصصان رده‌بندی گوریل‌ها را، که قبلاً تصور می‌شد متعلق به یک گونه‌اند، به دو گونۀ مجزا تقسیم کردند. گوریل شرقی Gorilla beringei سه زیرگونه، و گونۀ غربی Gorilla gorilla دو زیرگونه دارد.