گوزن
گوزن (deer)
هر یک از انواع پستانداران نشخوارکنندۀ زوج سم، از تیره گوزن[۱]. بیشتر گونه‌های گوزن جنگل‌زی، در اروپا و آسیا و امریکای شمالی پراکنده‌اند و در استرالیا و نواحی جنوب صحرا[۲]، در افریقا، یافت نمی‌شوند. گوزن‌های بومی بریتانیا عبارت‌اند از گوزن سرخ Cervus elaphus و شوکا Capreolus capreolus. گوزن سرخ در تمام اروپا یافت می‌شود. ارتفاع شانۀ این جانور از زمین ۱.۲ متر یا بیشتر است. رنگ پوست بدنش قهوه‌ای تیره و ساده، و در ناحیۀ سرین زردرنگ است. شوکا کوچک‌تر و ارتفاع شانه‌اش تا زمین فقط حدود ۷۵ سانتی‌متر است. شاخ‌هایی کوچک و رو‌به بالا، دارای سه رأس یا کمتر دارد. گوزن زرد Dama dama اصالتاً بومی نواحی مدیترانه است و احتمالاً ویلیام فاتح[۳] آن را به بریتانیا برده است. این گونه معمولاً پوشش لکه‌دار و شاخ‌های پهن، به ارتفاع یک متر دارد. گوزن کوچک[۴] در سال‌های اخیر از آسیای شرقی به بریتانیا برده شده و در حال تولیدمثل است. سایر گونه‌های خانوادۀ گوزن‌ها عبارت‌اند از گوزن شمالی الک[۵]، گوزن سفید امریکای شمالی[۶]، گوزن شمالی[۷]، و گوزن مشک[۸] در مرکز و شمال شرقی آسیا. جنس نر این گونه مشک تولید می‌کند و فاقد شاخ است. در ایران، سه گونه گوزن در خانوادۀ گوزن شناسایی و رده‌بندی شده که عبارت‌اند از مرال Cervus elaphus، گوزن زرد Dama mesopotamica، و شوکا Capreolus capreolus. گوزن زرد فقط در ایران زیست می‌کند. این گونۀ جانوری با تمهیداتی که اندیشیده شد از خطر انقراض نجات یافت.