یخچال و فریزر
یخچال و فریزر (refrigerator and freezer)
دستگاههای خانگی و صنعتی خنک نگهدارندۀ مواد فسادپذیر برای حفظ این مواد از فاسدشدن، با پایینآوردن دمای هوای درون این دستگاهها و حفظ دمای پایین در درجهای معین. کاهش دما در یخچال و فریزر سبب جلوگیری از رشد و تکثیر باکتریها و ممانعت از واکنشهای شیمیایی میشود. اختراع یخچال مکانیکی کمی پیش از جنگ جهانی اول و اختراع فریزر (یخزن، یخبند) در اواخر دهۀ ۱۹۵۰ میسر شد. یخچال و فریزر براساس اثر ژول ـ تامسون[۱] کار میکنند. طبق این اثر هر مایعی با تبخیر و تبدیلشدن به گاز، گرمای محیط را جذب و خود آن محیط را سرد میکند. در یخچال و فریزر معمولاً موتوری گاز مایع دی کلرو دی فلورومتان (در تداول سردکنندۀ ۱۲[۲]) یا گاز آمونیاک را تبخیر و به گاز تبدیل میکند. این گاز سبب ایجاد سرما و انجماد در داخل دستگاه میشود و طی چرخهای مداوم و کنترل شده پیاپی به مایع و گاز مبدل میگردد. تفاوت یخچال و فریزر در میزان سرمای ایجاد شده است. از یخچال برای نگهداری چندروزه در سرمای چند درجه و از فریزر برای حفظ مواد با سرمای عمیق بهمدت طولانیتر استفاده میکنند. برای حفظ سرما، دیوارههای داخلی یخچال و فریزر عایقکاری میشود. یخدان نیز نوعی جعبه برای سرد نگهداشتن کوتاه مدت مواد غذایی و دارویی است. جنس یخدان باید تا اندازهای حالت عایق دما داشته باشد. برای استفاده از یخدان مواد مورد نظر را در میان یخ نگه میدارند.