یوزپلنگ
یوزپلنگ (cheetah)
گربۀ وحشی بزرگ Acinonyx jubatus؛ بومی افریقا، عربستان، و جنوب غربی آسیا. امروز در بعضی مناطق کمیاب است. رنگی زرد، خال‌هایی سیاه، و بدنی نرم و لاغر دارد. قدش به یک متر، و طولش به ۱.۵ متر می‌رسد. سرعتش حدود ۱۰۳ کیلومتر در ساعت است ولی بعد از طی ۳۷۰ متر خسته می‌شود. یوزپلنگ‌ها در مناطق باز زندگی می‌کنند تا بتوانند آهوهای کوچک، خرگوش‌های وحشی، و پرندگان را شکار کنند. چنگال‌های یوزپلنگ، برخلاف اکثر گربه‌سانان، جمع نمی‌شود. این حیوان سریع‌ترین پستاندار دنیاست. یوزپلنگ‌ها به دو علت در معرض تهدیدند: یکی آن‌که مزرعه‌داران به آن‌ها تیراندازی می‌کنند، و دیگر کاهش طعمۀ آن‌ها، به‌ویژه آهو، به‌علت تخریب محیط زیست. درنتیجه، جمعیت وحشی یوزپلنگ‌ها از دهۀ ۱۹۷۰ به نصف کاهش یافته، و اکنون بیش از ۵ تا ۱۲هزار نمونه از آن‌ها باقی نمانده است. بنا‌به تحقیق دانشمندان در ۱۹۹۷، حداکثر سرعت یوزپلنگ ۱۱۴ کیلومتر در ساعت است. این جانور با احتساب سرعت ۱۰۳ کیلومتر در ساعت هم سریع‌ترین جانور خشکی است. یوزپلنگ ایران Acinonyx jubatus venaticus آخرین و یگانه جمعیت یوزپلنگ آسیایی است که جمعیت آن به‌علل گوناگون، ازجمله کاهش انواع طعمۀ این جانور، روبه کاهش است و تلاش برای بقای این پستاندار ضروری است. یوزپلنگ جانور بی‌آزاری است. به‌آسانی دست‌آموز می‌شود و پیشتر آن را برای شکار جانورانی مانند آهو تربیت می‌کردند.