تیتو، یوسیپ (۱۸۹۲ـ۱۹۸۰)
تیتو، یوسیپ (۱۸۹۲ـ۱۹۸۰)(Tito, Josip)
| یوسیپ تیتو Josip Tito | |
|---|---|
| زادروز |
کروآسی ۱۸۹۲م |
| درگذشت | ۱۹۸۰م |
| ملیت | یوگسلاویایی |
| شغل و تخصص اصلی | دولتمرد |
| گروه مقاله | تاریخ جهان |
(نام اصلی: یوسیپ بروز[۱]) سیاستمدار کمونیست یوگسلاویایی. یوگسلاوی از ۱۹۴۳ تا ۱۹۸۰ عملاً تحت فرمان او بود. در جنگ جهانی دوم، با سازماندهی ارتش آزادي‌بخش ملي[۲] به جنگ چریکی برضد تهاجم آلمان پرداخت (۱۹۴۱) و مارشال شد (۱۹۴۳). در سِمَت نخست‌وزیر (۱۹۴۵ـ۱۹۵۳) و رئیس‌جمهور (از ۱۹۵۳) یوگسلاوی، سیاست خارجی «بی‌طرفی مثبت» را دنبال کرد. تیتو در کروآسی زاده شد. در جنگ جهانی اول در ارتش اتریش خدمت کرد و به اسارت روس‌ها درآمد و درخلال جنگ‌های داخلی روسیه، در کنار ارتش سرخ[۳] جنگید. پس از بازگشت به یوگسلاوی (۱۹۲۳)، کمونیستی مشهور شد و درخلال جنگ جهانی دوم در مقام رهبر گروه‌های پارتیزانی[۴] ضد نازی شهرت یافت. دولت موقت یوگسلاوی را بنیاد نهاد (۱۹۴۳)، که متفقین[۵] آن را (پیش از آن چتنیک‌ها[۶] را) به رسمیت شناختند (۱۹۴۴). با کمک شوروی، تأسیس جمهوری فدرال یوگسلاوی را اعلام کرد (۱۹۴۵). در سِمَت نخست‌وزیر کشور، مسئلۀ اقلیت‌های یوگسلاوی را بر پایۀ نظام فدرالی حل کرد و در ۱۹۵۳ سمت نوبنیاد ریاست جمهوری را برعهده گرفت و از ۱۹۷۴ رئیس‌جمهور مادام‌العمر کشور شد. به‌سبب اقدام موفقیت‌آمیزش در برقراری نظام نامتمرکز شوراهای کارگری سهیم در سود، شوروی و دیگر کشورهای کمونیست از او انتقاد کردند (۱۹۴۸). تیتو از رهبران و بنیان‌گذاران جنبش غیرمتعهدها[۷] بود.