نمایش مبدأ برای ابومنصور محمد بن عبدالرزاق ( ـ۳۵۰ق)


ابومنصور محمد بن عبدالرزّاق (  ـ۳۵۰ق)<br>
<p>(یا: ابومنصور طوسی) امیر نامدار [[سامانیان]]. پسر عبدالرزاق طوسی بود و در پادشاهی امیر [[نوح سامانی دوم|نوح‌ دوم سامانی‌]]، عامل‌ [[طوس|طوس‌]] بود، اما چون از فرمان‌ امیر سرپیچید (۳۳۶ق) منصور قراتکین‌، امیر [[خراسان|خراسان‌]]، به فرمان نوح برای‌ سرکوبی‌‌اش‌ به‌ [[نیشابور، شهر|نیشابور]] رفت. ابومنصور گریخت و عاقبت به‌ [[رکن الدوله دیلمی، ابوعلی حسن بن بویه (۲۸۶ـ۳۶۶ق)|رکن‌‌الدوله‌]] پناه‌ برد. رکن‌الدوله‌ وی را گرامی‌ داشت‌ و او را به‌ جنگ‌ با مرزبان‌ فرستاد. پس‌ از پیروزی‌ بر مرزبان‌، مدتی‌ در آذربایجان‌ ماند و به‌ ری‌ بازگشت (۳۳۸ق) و در نامه‌ای‌ از نوح‌ عذرخواهی‌ کرد. وقتی نوح عذرخواهی وی را پذیرفت به‌ طوس‌ رفت (۳۳۹ق) و به دنبال‌ عزل‌ اَبوالحسن‌ سیمجُوری‌، [[عبدالملک سامانی اول|عبدالملک‌ اول سامانی]] او را سپهسالار خراسان‌ کرد (۳۴۹ق)، اما دیری‌ نپایید که‌ با سعایت‌ و نفوذ درباریان‌ از منصب‌ خود عزل‌ شد. منصور اول سامانی‌ پس از برآمدن‌، وی‌ را بار دیگر سپهسالار خراسان‌ و مأمور دستگیری‌ الپتکین‌ کرد (۳۵۰ق). ابومنصور درپی‌ قدرت‌یافتن‌ دوباره‌، عَلَم‌ عصیان‌ برافراشت‌ و [[ابیورد]] و [[نسا، شهر قدیمی|نسا]] را تاراج‌ کرد و رکن‌ الدولۀ‌ دیلمی‌ را به‌ تسخیر [[گرگان، شهر|گرگان‌]] فراخواند. درپی این ماجرا‌، منصور، سپهسالاری‌ را به‌ ابوالحسن‌ محمد، والی‌ پیشین‌ خراسان‌، داد. (۳۵۰ق) او نیز به‌ جنگ‌ ابومنصور رفت و وی را کشت. ''شاهنامۀ‌ منثور'' که‌ کهن‌ترین‌ نثر دَری‌ است‌، به فرمان ابومنصور تدوین یافته است (۳۴۸ق).</p>
<br><!--11081900-->
[[رده:تاریخ ایران]]
[[رده:ایران از ورود اسلام تا غزنویان]]