نمایش مبدأ برای فهرست بازیگران مرد برنده سیمرغ بلورین

[[پرونده:2042165879.jpg|جایگزین=عزت‌الله انتظامی|بندانگشتی|عزت‌الله انتظامی]]
[[پرونده:2042165879- 2.jpg|جایگزین=فرامرز قریبیان|بندانگشتی|فرامرز قریبیان]]
[[پرونده:2042165879- 3.jpg|جایگزین=سعید پورصمیمی|بندانگشتی|سعید پورصمیمی]]
[[پرونده:2042165879- 4.jpg|جایگزین=فرهاد اصلانی|بندانگشتی|فرهاد اصلانی]]
[[پرونده:2042165879- 5.jpg|جایگزین=خسرو شکیبایی|بندانگشتی|خسرو شکیبایی]]
[[پرونده:2042165879- 6.jpg|جایگزین=پرویز پرستویی|بندانگشتی|پرویز پرستویی]]
این مقاله شامل نام بازیگران مردی است که در دوره‌های مختلف [[جشنواره فیلم فجر]] به عنوان بهترین بازیگر نقش اول یا دوم (مکمل) جایزه دریافت کرده‌اند. طی 40 دوره برگزاری این جشنواره [[پرویز پرستویی (همدان ۱۳۳۴ش)|پرویز پرستویی]] با چهار سیمرغ بهترین بازیگر نقش اول و [[سعید پورصمیمی (تهران ۱۳۲۲ش)|سعید پورصمیمی]] با سه سیمرغ بهترین بازیگر نقش مکمل رکورددارند. از لحاظ نامزدی نیز پرویز پرستویی در بخش اول با 12 مرتبه و سعید پورصمیمی با 5 مرتبه رکورددارند. همچنان که در فهرست زیر نیز درج شده است در دورۀ اول، جشنواره هیچ برگزیده‌ای در این هردو بخش نداشته و در دوره‌های سوم و سی و یکم هم در بخش بهترین بازیگر نقش مکمل مرد، جشنواره برنده‌ای نداشته است. در بخش بهترین بازیگر نقش اول مرد پس از پرویز پرستویی، [[فرامرز قریبیان]] با سه سیمرغ و [[عزت الله انتظامی|عزت‌الله انتظامی]]، [[خسرو شکیبایی]]، [[مهدی هاشمی]]، [[محسن تنابنده]]، [[بهرام رادان]]، [[امین حیایی]] و [[رضا عطاران]] هرکدام با دو سیمرغ بیش‌ترین موفقیت را داشته‌اند و در بخش بهترین بازیگر نقش مکمل، پس از سعید پورصمیمی، بازیگرانی چون [[اکبر عبدی]]، [[شهاب حسینی]]، [[افشین هاشمی]]، [[فرهاد اصلانی]]، [[جمشید اسماعیل خانی|جمشید اسماعیل‌خانی]]، [[حامد بهداد]] و نوید محمدزاده هرکدام با سه سیمرغ موفق‌تر بوده‌اند. پرویز پرستویی تنها بازیگری است که تا به حال توانسته دو سال متوالی (دوره‌های بیست و سوم و بیست و چهارم) سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مرد را برای بازی در فیلم‌های [[بید مجنون (فیلم)|بید مجنون]] و ''به نام پدر'' به دست بیاورد. از عجایب جشنوارۀ فیلم فجر این‌که به بازیگران بزرگی چون [[محمدعلی کشاورز (اصفهان ۱۳۰۹ش)|محمدعلی کشاورز]]، [[جعفر والی]]، [[پرویز پورحسینی (تهران ۱۳۲۰ش)|پرویز پورحسینی]] و [[داود رشیدی|داوود رشیدی]] جایزه‌ای اعطا نشد، [[جمشید مشایخی]] جز سیمرغ بهترین بازیگر نقش اصلی دورۀ سوم دیگر جایزه‌ای از این جشنواره دریافت نکرد و در دورۀ سی و هفتم آن نیز جایزۀ بهترین بازیگر نقش دوم به [[علی نصیریان]] اعطا شد.

در این مقاله جز نام بازیگران، عناوین فیلم‌های آنها نیز براساس دوره مرتب و درج شده است. در هر دوره اسم اول برندۀ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول و نام فیلم او و اسم دوم بهترین بازیگر نقش مکمل و عنوان فیلمش است.


'''برندگان''' (براساس دوره)

دورۀ اول: جایزه‌ای در بخش بازیگری اعطا نشد.

دورۀ دوم: حسین پرورش (نقطه‌ضعف)؛ پرویز پرستویی (دیار عاشقان)

دورۀ سوم: جمشید مشایخی (کمال‌الملک و گل‌های داوودی)؛ برگزیده‌ای نداشت.

دورۀ چهارم: [[هادی اسلامی]] (اتوبوس)؛ اسماعیل محمدی (تنورۀ دیو)

دورۀ پنجم: [[داریوش ارجمند]] (ناخدا خورشید)؛ سعید پورصمیمی (ناخدا خورشید)

دورۀ ششم: فرامرز قریبیان (ترن)؛ سعید پورصمیمی (تحفه‌ها)

دورۀ هفتم: عزت‌الله انتظامی (گراند سینما)؛ [[محمود جعفری]] (زرد قناری و شاخه‌های بید)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم نار و نی ([[جهانگیر الماسی]])

دورۀ هشتم: خسرو شکیبایی (هامون)؛ اکبر عبدی (مادر)

دورۀ نهم: مهدی هاشمی (دو فیلم با یک بلیت)؛ سعید پورصمیمی (پردۀ آخر)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم سایۀ خیال: [[حسین پناهی (کهگیلویه ۱۳۳۵ـ تهران ۱۳۸۳ش)|حسین پناهی]]

دورۀ دهم: [[فرامرز صدیقی]] (دادستان)؛ [[مجید مظفری]] (مسافران)

دورۀ یازدهم: فرامرز قریبیان (بندر مه‌آلود)؛ [[جهان بخش سلطانی|جهانبخش سلطانی]] (شرم)

دورۀ دوازدهم: عزت‌الله انتظامی (روز فرشته)؛ [[جعفر دهقان]] (حماسۀ مجنون)

دورۀ سیزدهم: خسرو شکیبایی (کیمیا)؛ [[علی مصفا]] (پری)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم خلع سلاح: [[محمدرضا داوودنژاد]]

دورۀ چهاردهم: [[محمد کاسبی]] (پدر)؛ [[حسین یاری]] (آخرین مرحله)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم لیلی با من است: پرویز پرستویی

دورۀ پانزدهم: [[ابوالفضل پورعرب (تهران ۱۳۴۰ش)|ابوالفضل پورعرب]] (مردی شبیه باران)؛ [[امین تارخ (شیراز ۱۳۳۲ش)|امین تارخ]] (ماه و خورشید)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم‌های هتل کارتن و توفان شن: احمد نجفی

دورۀ شانزدهم: پرویز پرستویی (آژانس شیشه‌ای)؛ [[رضا کیانیان]] (آژانس شیشه‌ای)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم‌ ابر و آفتای: [[امیر پایور (قزوین ۱۲۹۳ـ تهران ۱۳۸۲ش)|امیر پایور]]

دورۀ هفدهم: [[محمدرضا فروتن]] (قرمز)؛ [[حسین محجوب]] (رنگ خدا)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم‌ هیوا: [[جمشید هاشم پور|جمشید هاشم‌پور]]

دورۀ هجدهم: فرامرز قریبیان (مرد بارانی)؛ [[حمید فرخ نژاد|حمید فرخ‌نژاد]] (عروس آتش)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم‌ بلوغ: حسین یاری

دورۀ نوزدهم: حسین عابدینی (باران)؛ داریوش ارجمند (سگ‌کشی)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم‌ مریم مقدس: [[پرویز پورحسینی (تهران ۱۳۲۰ش)|پرویز پورحسینی]]

دورۀ بیستم: رضا کیانیان (خانه‌ای روی آب)؛ عزت‌الله انتظامی (خانه‌ای روی آب)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم‌ خواب سفید: [[حمید جبلی]]

دورۀ بیست‌ و یکم: [[حبیب رضایی]] (اینجا چراغی روشن است)؛ برگزیده‌ای نداشت.

دورۀ بیست و دوم: بهرام رادان (شمعی در باد)؛ [[کامبیز دیرباز]] (دوئل)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم‌ او: [[رضا ناجی (تبریز ۱۳۲۱ش)|رضا ناجی]]

دورۀ بیست و سوم: پرویز پرستویی (بید مجنون)؛ خسرو شکیبایی (سالاد فصل)

دورۀ بیست و چهارم: پرویز پرستویی (به نام پدر)؛ [[حمید لولایی]] (چند می‌گیری گریه کنی)

دورۀ بیست و پنجم: بهرام رادان (سنتوری)؛ [[افشین هاشمی]] (پابرهنه در بهشت)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم‌ اتوبوس شب: خسرو شکیبایی

دورۀ بیست و ششم: امین حیایی (شب)؛ محسن تنابنده (استشهادی برای خدا)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم‌ محیا: شهاب حسینی

دورۀ بیست و هفتم: شهاب حسینی (سوپر استار)؛ [[علیرضا خمسه]] (بیست)

دورۀ بیست و هشتم: محسن تنابنده (سنگ اول و هفت دقیقه تا پاییز)؛ مهدی فقیه (ملک سلیمان)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم‌ لطفاً مزاحم نشوید: [[هدایت هاشمی]]

دورۀ بیست و نهم: مهدی هاشمی (آقا یوسف و آلزایمر)؛ [[حامد بهداد]] (جرم)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم‌ آسمان محبوب: علی مصفا

دورۀ سی‌ام: [[فرهاد اصلانی]] (خرس و زندگی خصوصی)؛ اکبر عبدی (خوابم می‌آد)

دورۀ سی و یکم: حمید فرخ‌نژاد (استرداد)؛ [[رامبد جوان]] (گناهکاران)

دورۀ سی و دوم: رضا عطاران (طبقهٔ حساس)؛ [[بابک حمیدیان]] (چ و روز رستاخیز)

دورۀ سی و سوم: [[سعید آقاخانی]] (خداحافظی طولانی)؛ [[هومن سیدی]] (من دیه گو مارادونا هستم)

دورۀ سی و چهارم: پرویز پرستویی (بادیگارد)؛ نوید محمدزاده (ابد و یک روز)

دورۀ سی و پنجم: محسن تنابنده (فراری)؛ نوید محمدزاده (بدون تاریخ، بدون امضا)؛ دیپلم افتخار بهترین بازیگر نقش اصلی برای فیلم‌‌های تنگهٔ ابوقریب و عرق سرد (امیر جدیدی)

دورۀ سی و ششم: امین حیایی (شعله‌ور)؛ جمشید هاشم‌پور (دارکوب)

دورۀ سی و هفتم: [[هوتن شکیبا]] (شبی که ماه کامل شد)؛ علی نصیریان (مسخره‌باز)

دورۀ سی و هشتم: [[پیمان معادی]] (درخت گردو)؛ امیر آقایی (شنای پروانه)

دورۀ سی و نهم: رضا عطاران (روشن)؛ پوریا رحیمی‌سام (زالاوا)

دورۀ چهلم: امین حیایی (برف آخر)؛ [[نادر سلیمانی]] (ضد)
----
[[رده:سینما]]
[[رده:ایران - اشخاص (بازیگران)]]