نمایش مبدأ برای ایری، جورج بیدل (۱۸۰۱ـ۱۸۹۲)


اِئری، جورج بیدِل (۱۸۰۱ـ۱۸۹۲)(Airy, George Biddell)

اخترشناس انگلیسی. تلسکوپ گذر نصف‌النهار<ref>transit telescope</ref>&nbsp;را در رصدخانۀ سلطنتی گرینویچ<ref>
Royal Observatory at Greenwich 
</ref>&nbsp;نصب کرد و زمان میانگین گرینویچ<ref>Greenwich Mean Time </ref>&nbsp;(جی‌ام‌تی) را، با توجه به ستاره‌های گذرنده از نصف‌النهار، به‌دقت محاسبه کرد. در ۱۸۷۲ لقب سِر دریافت کرد. ائری در ۱۸۳۵ به مقام هفتمین «اخترشناس سلطنتی» رسید. او مخابرۀ زمان گرینویچ را با تلگراف به‌‌راه انداخت. در ۱۸۸۰، زمان میانگین گرینویچ، که با تلسکوپ ائری محاسبه شده بود، زمان رسمی بریتانیا شد. ائری در اَنیک<ref>Alnwick</ref>، نورتامبرلند<ref>Northumberland </ref>، زاده شد؛ در کیمبریج در رشتۀ ریاضی درس خواند. در ۱۸۲۶ استاد ریاضی، و در ۱۸۲۸ استاد اخترشناسی آن دانشگاه شد. در مقام سرپرست رصدخانۀ کیمبریج، شیوه‌های پیشرفته‌تری را برای رصدهای نصف‌النهار در پیش گرفت و نتایج آن‌ها را در مقیاسی کوچک‌تر منتشر کرد. در ۱۸۴۷، در مقام اخترشناس سلطنتی، سمت ـ ارتفاع‌یاب<ref>alt-azimuth </ref>&nbsp;اختراعی خود را، که دستگاهی برای محاسبۀ سمت و ارتفاع بود، برای رصدِ ماه در تمامی نواحی آسمان برپا کرد. نوآوری‌های دیگر او عبارت‌اند از ثبت به‌روش عکاسی (۱۸۴۸)، تعیین زمان گذر نصف‌النهار به‌روش الکتریکی (۱۸۵۴)، رصدهای طیفی<ref>spectroscopic observations </ref>&nbsp;(از ۱۸۶۸)، و بررسی گشت روزانۀ لک‌های خورشید (کلف)<ref>sun spot </ref>&nbsp;با استفاده از خورنگارکیو<ref>Kew heliograph </ref>&nbsp;(۱۸۷۳). در تعیین مرز کانادا و ایالات متحده امریکا، و مرز ایالت‌های اورگون<ref>Oregon</ref>&nbsp;و مِین<ref>Maine</ref>&nbsp;از مهارت‌های ریاضی او استفاده کردند. در به‌آب انداختن کشتی بخار گریت‌ ایسترن<ref>Great Eastern </ref>، کابل‌گذاری تلگراف بین اروپا و امریکا، و ساخت ناقوس‌های ساعت برج مجلس (بیگ‌بن)<ref>(Tower of Houses of Parliament ('Big Ben'</ref>&nbsp;نیز از تجربۀ علمی او بهره‌گیری شد. کتابش، با نام ''رسالات ریاضی در اخترشناسی فیزیکی<ref>Mathematical Tracts on Physical Astronomy</ref>''&nbsp;(۱۸۲۶)، از آثار معتبر این حوزه است.

&nbsp;

----

[[Category:اخترشناسی]] [[Category:(اخترشناسی)اشخاص و آثار]]