نمایش مبدأ برای داستایوسکی، فیودور (۱۸۲۱ـ۱۸۸۱)


{{جعبه زندگینامه
|عنوان = فیودور داستایوسکی
|نام = Fyodor Dostoevsky
|نام دیگر=
|نام اصلی=
|نام مستعار=
|لقب=
|زادروز=مسکو ۱۸۲۱م
|تاریخ مرگ=۱۸۸۱م
|دوره زندگی=
|ملیت=روسی
|محل زندگی=
|تحصیلات و محل تحصیل=
| شغل و تخصص اصلی =رمان نویس
|شغل و تخصص های دیگر=
|سبک =
|مکتب =
|سمت =
|جوایز و افتخارات =
|آثار = مردم فقیر (۱۸۴۶)، جنایت و مکافات (۱۹۶۶)، قمارباز (۱۸۶۷)، ابله (۱۸۶۸ـ۱۸۶۹)، و برادران کارامازوف (۱۸۷۹ـ۱۸۸۰)
|خویشاوندان سرشناس =
|گروه مقاله =ادبیات غرب
|دوره =
|فعالیت های مهم =
|رشته =
|پست تخصصی =
|باشگاه =
}}
داستایوسکی، فیودور (۱۸۲۱ـ۱۸۸۱)(Dostoevsky, Fyodor)<br /> [[File:20020100-2.jpg|thumb|فيودور داستايِوسکی|جایگزین=]][[File:20020100.jpg|thumb|پرتره‌ای از فيودور داستايِوسکی|جایگزین=]]
رمان‌نویس روسی. رمان‌هایش، که به‌سبب بینش روان‌شناختی عمیقشان اهمیت دارند، بر نویسندگان روسی تأثیر زیادی داشته‌اند و از آغاز قرن ۲۰ در خارج از روسیه نیز نفوذی فزاینده یافته‌اند. داستایوسکی در ۱۸۴۹ به‌جرم چاپ تبلیغات سوسیالیستی، به چهار سال کار با اعمال شاقه در سیبری محکوم شد و پس از آن به خدمت ارتش درآمد. رمان ''خاطرات خانۀ مردگان''<ref>''The House of the Dead'' </ref> (۱۸۶۱) یادآور تجربه‌های زندان اوست، که درپی آن آثار مهم خود، ازجمله ''[[جنایت و مکافات]]''<ref>''Crime and Punishment''</ref> (۱۸۶۶)، ''[[ابله]]''<ref>''The Idiot''</ref> (۱۸۶۸ـ۱۸۶۹)، و ''[[برادران کارامازوف]]''<ref>''The Brothers Karamazov''</ref> (۱۸۷۹ـ۱۸۸۰) را منتشر کرد. پدرش پزشک بود؛ در مسکو زاده شد و مدت کوتاهی افسر ارتش بود. نخستین رمان او، ''مردم فقیر''<ref>Poor Folk </ref>، در ۱۸۴۶ منتشر شد. در ۱۸۴۹ درخلال دورۀ سانسور شدید تزاری، به‌جرم عضویت در گروه ادبی آزاد اندیش توقیف و به مرگ محکوم شد. حکم اعدام در آخرین دقیقه لغو، و داستایوسکی برای چهار سال به تبعیدگاه محکومان در [[اومسک، شهر|اومسک]]<ref>Omsk</ref> فرستاده شد. شرایط وحشتناک تبعیدگاه سبب تشدید بیماری [[صرع]] او شد. سرانجام، داستایوسکی در ۱۸۵۹ عفو شد و به [[سن پترزبورگ|سن‌پترزبورگ]] بازگشت. در آن‌جا داستان خنده‌دار ''دهکدۀ استپانچیکوف''<ref>''Village of Stepanchikovo''</ref>، ''خاطرات خانۀ مردگان''، و ''آزردگان''<ref>''The Insulted and the Injured''</ref> (۱۸۶۲) را منتشر کرد. در ضمن، دو نشریۀ آزاداندیش ناموفق دایر کرد، که در نشریۀ دوم ''یادداشت‌های زیرزمینی''<ref>''Letters from the Underworld''</ref> (۱۸۶۴) به‌چاپ رسید. داستایوسکی که مجبور بود برای پرداخت بدهی‌های خود با تمام توان کار کند، به‌سرعت ''جنایت و مکافات'' (۱۹۶۶) و ''قمارباز''<ref>''The Gambler''</ref> (۱۸۶۷) را منتشر کرد و برای رهایی از طلبکارانش از کشور گریخت. سپس ''ابله''، که قهرمانش مانند خود او گرفتار صرع است، و نیز ''همیشه شوهر''<ref>''The Eternal Husband''</ref> (۱۸۷۰) و ''جن زدگان''<ref>''The Possessed''</ref> (۱۸۷۱ـ۱۸۷۲) را نوشت. در ۱۸۷۱ به روسیه بازگشت و مجدداً به روزنامه‌نگاری روآورد و مجموعۀ شخصی ''یادداشت‌های یک مؤلف''<ref>''Journal of an Author'' </ref> را منتشر کرد که در آن به بحث دربارۀ مسائل روز می‌پرداخت. داستایوسکی در ۱۸۷۵ ''جوان خام''<ref>''A Raw Youth''</ref> را به‌چاپ رساند، اما ''برادران کارامازوف'' اثر بزرگ آخرین سال‌های عمر اوست.

&nbsp;

&nbsp;

----

<!--20020100-->[[Category:ادبیات غرب]] 
[[Category:رمان (اشخاص و آثار)]]
<references />