نمایش مبدأ برای شاهنامه و ادبیات نمایشی

اقتباس از شاهنامه در تئاتر. تاکنون بیش از صد نمایشنامه با بهره‌‌برداری و اقتباس از شاهنامه به رشتۀ تحریر درآمده است. از آن‌جا که در این مقال جای ذکر نام تمامی آن‌ها نیست، لاجرم برای نمونه به چندین اثر از آغاز تا به امروز اشاره می‌شود: 

*نخستین نمایش‌نوشته‌ای که «تئاتر ضحاک» نام داشت و نویسندۀ آن ترکی از عثمانی به نام «شمس‌الدین سامی» بود و آن را «ابراهیم (امیرتومان)» پسر میرزا علی‌اکبرخان آجودان‌باشی، به توصیۀ «ندیم‌السلطان» وزیر انطباعات و دارالترجمه خاصه، در سال 1284ش به فارسی برگرداند.
*رستم و سهراب/ نمایش‌نامه‌ای در پنج پرده به قلم «[[حسین کاظم زاده ایرانشهر (تبریز ۱۲۶۲ـ سوییس ۱۳۴۱ش)|حسین کاظم‌زاده]]» معروف به «ایرانشهر» (1301ش)
*رستم و سهراب/ به قلم «غلامعلی فکری» و به یاری [[پری آقابابوف|پری آقابابایوف]] (1313ش)
*الهۀ مصر/ به قلم [[علی اصغر گرمسیری|علی‌اصغر گرمسیری]]/ به نظم و در سه پرده‌ (1314ش)
*رستم و سهراب/ منظوم و در سه پرده از مهدی فروغی (1316)
*لمبک آب‌فروش/ [[رفیع حالتی]] (1319ش)
*تیسفون‌/ نمایش در 6 پرده از [[تندر کیا]] (1310ش)
*شیدوش و ناهید/  [[ابوالحسن فروغی]] (1294ش)
*شب فردوسی/ [[ذبیح بهروز (تهران ۱۲۶۹ـ ۱۳۵۰ش)|ذبیح بهروز]] (1313ش)
*اپرت رستم و سهراب/ [[مشیر همایون شهردار|حبیب‌الله شهردار مشیر همایون]] (1313ش)
*سه تابلو (زال و رودابه/  رستم و قباد/ رستم و تهمینه) نوشتۀ [[عبدالحسین نوشین]]، به یاری [[مجتبی مینوی]] (1313ش)
*بیژن و منیژه/  [[زیرک زاده، غلامحسین (۱۲۸۶ـ۱۳۳۲ش)|غلامحسین زیرک‌زاده]] (1313ش)
*رستم و سهراب/ علی جلالی (1320ش)
*رزم بیژن و هومان/ [[احمد بهارمست]] (1321ش)
*بزم بهرام گور/ احمد بهارمست (23ـ1321ش)
*بیژن و منیژه/ احمد بهارمست (1326ش)
*جنگ یازده رخ/ علی جلالی (1323ش)
*کاوه آهنگر/ [[ابوالقاسم لاهوتی]] (1325ش)
*زندگی فردوسی/ میرسید علیخان آذری (1326ش)
*عروس تهران/ [[ابوالقاسم جنتی عطایی]] (1326ش)
*رستم و سهراب/ فرهنگ ارجمند (1326ش)
*رستم و سهراب/ محمدقلی مقدس (1326ش)
*رستم و اسفندیار/ [[محسن صبا]] (1335ش)
*رستم و سهراب/ ابوالقاسم جنتی عطایی (1343ش)
*رستم و سهراب/ [[ارسلان پوریا (۱۳۰۹ـ۱۳۷۳ش)|ارسلان پوریا]] (1346ش)
*تراژدی سهراب/ [[منوچهر شیبانی]] (1347ش)
*تازیانۀ بهرام/ ارسلان پوریا (1347ش)
*درفش کاویانی/ کورس سلحشور (1347ش)
*کاوه/ [[به آذین، م. ا (رشت ۱۲۹۳ش ـ تهران ۱۳۸۵)|م. به‌آذین]] (1355ش)
*تیاله/ [[مصطفی رحیمی]] (1354ش)
*رستم و سهراب/ مجید فلاح‌زاده (1358ش)
*کبودان و اسفندیار‌/ امید آرمان (1369ش)
*روایتی دیگر/ اسماعیل همتی (1369ش)
*مهر در حضور شیشه/ عباس شادروان (1380ش).

همچنین در انتها اشاره می‌کنیم که علاوه بر [[بهرام بیضایی (تهران ۱۳۱۷ش)|بهرام بیضایی]] که به صورت غیرمستقیم یا مستقیم تعدادی از آثارش را براساس قصه‌های شاهنامه نوشته و اجرا کرده است، طی سال‌های پس از انقلاب اسلامی افرادی چون محمد چرمشیر، [[حمید امجد]]، [[پری صابری]]، [[قطب الدین صادقی|قطب‌الدین صادقی]]، [[رسول نجفیان]]، [[محمود عزیزی]]، مسعود دلخواه، سیروس همتی، شکرخدا گودرزی و [[بهروز غریب پور|بهروز غریب‌پور]] نمایش‌هایی را با نمایش‌نامه‌های خود یا دیگران که از شاهنامه اقتباس شده‌اند بر روی صحنه برده‌اند.  
----<br />
[[رده:تئاتر]]
[[رده:ایران – آثار، رویدادها، اماکن]]