نمایش مبدأ برای بطلمیوس، کلودیوس (ح ۱۰۰ـ ح ۱۷۰م)


بَطْلَمْیوس، کلودیوس (ح ۱۰۰ـ ح ۱۷۰م)(Ptolemy, Claudius)

{{جعبه زندگینامه
|عنوان =کلودیوس بطلمیوس
|نام =Claudius Ptolemy
|نام دیگر=
|نام اصلی=
|نام مستعار=
|لقب=
|زادروز=ساحل نیل ح ۱۰۰ م
|تاریخ مرگ=ح ۱۷۰م
|دوره زندگی=
|ملیت=مصری
|محل زندگی=
|تحصیلات و محل تحصیل=
| شغل و تخصص اصلی =اخترشناس
|شغل و تخصص های دیگر=
|سبک =
|مکتب =
|سمت =
|جوایز و افتخارات =
|آثار =مجسطی؛ جغرافیا یا راهنمای جغرافی۹؛ در ۸ جلد؛ کتاب المناظر
|خویشاوندان سرشناس =
|گروه مقاله =جغرافیای عمومی
|دوره =
|فعالیت های مهم =
|رشته =
|پست تخصصی =
|باشگاه =
}}

اخترشناس و جغرافی‌دان مصری. در رسالۀ ''مَجِسْطی''<ref>Almagest </ref> این نظریه را پیش‌ نهاد که زمین مرکز عالم است و خورشید، ماه، و ستارگان بر گرد آن می‌گردند. در ۱۵۴۳، اخترشناس لهستانی، کُپرنیک<ref>Copernicus </ref>، نظریۀ دیگری در برابر سامانۀ بطلمیوسی مطرح کرد. رسالۀ جغرافیایِ بطلمیوس تا قرن ۱۶ منبع اطلاعات معیارین (استاندارد) بود. ''مجسطی'' عنوان عربی کتاب ''سونتاکسیس ماته ماتیکه'' (تصنیف ریاضی)<ref>''Mathematike Syntaxis ''</ref> است که به‌سبب شهرت آن به یونانی مَگیسته یعنی بزرگ نامیده شد و همین نام به‌صورت مجسطی معرّب شده است. این کتاب دربردارندۀ همۀ آثار او در موضوعات اخترشناسی و اثر معتبر تا روزگار کُپرنیک بود. بطلمیوس، احتمالاً با الهام‌گرفتن از افلاطون، کارش را با این فرض‌ها آغاز کرد: زمین کره‌ای کامل است؛ همۀ مدارها یا فلک‌های سیارات دایره‌‌اند، اما مدار یا فلک عُطارِد، زهره، و احتمالاً مریخ، که بطلمیوس در مورد آن تردید داشت، فلک تدویر<ref> epicyclic </ref> است، یعنی این سیاره‌ها در مدارهایی بر گرد نقطه‌ای در گردش‌اند که خود به دور زمین مدارپیمایی می‌کند؛ و کرۀ ستارگان گنبدی‌ را تشکیل می‌دهد که نقاطی روشن به آن چسبیده‌اند یا روزنه‌هایی در آن ایجاد شده است. بطلمیوس احتمالاً در شهر پتولمائیس هِرمی<ref>Ptolemais Herminou </ref> در ساحل نیل زاده شد. در اسکندریه کار می‌کرد و رصدخانه‌اش بر بام معبدی قرار داشت. آثار اصلی‌اش جز ''مجسطی'' عبارت‌اند از ''جغرافیا'' یا ''راهنمای جغرافی''<ref>Geographike Huphegesis </ref>، در ۸ جلد، ''کتاب‌ المناظر''، ''آنالما''<ref>''De Analemmate'' </ref>&nbsp;''جهان‌نما'' یا ''فی تسطیح الکرة''. همچنین، در زمینۀ گام‌های موسیقی&nbsp;و احتمالاً نورشناسی&nbsp;نیز مطلب نوشته است. نقشه‌های واضحی از آسیا و بخش عظیمی از افریقا نیز تهیه کرد. بطلمیوس در رسالۀ احکام نجوم خود، ''چهارمقاله''<ref> ''Tetrabiblies''</ref> یا ''کتاب اربعه'' فرض کرد که بعضی نیروهای ناشی از ستارگان بر زندگی و رویدادهایی که بشر تجربه می‌کند، تأثیر‌‌گذار است.

&nbsp;

----

[[Category:اخترشناسی]] [[Category:اخترشناسی قدیم (نجوم)]] [[Category:جغرافیای عمومی]] [[Category:(جغرافیای عمومی)جهان]]