نمایش مبدأ برای بوشهری، حاج محمدآقا (۱۲۳۸ـ۱۳۱۲ش)


بوشهری، حاج محمّدآقا (۱۲۳۸ـ۱۳۱۲ش)

(ملقب به معین‌التجار و مشهور به محمد دهدشتی) بازرگان و فعال سیاسی ایرانی. نخست در حجره پدرش به‌کار پرداخت و چون پدرش ورشکست شد، به نجف کوچید و در حرم حضرت علی (ع) به کفش‌داری پرداخت. در ۱۲۶۶ش به بغداد رفت و حجره‌ای دایر کرد و به تجارت مشغول شد و پس از سفر حج به اروپا رفت و به مطالعه در امور تجارت پرداخت و پس از آن به بوشهر آمد. در ۱۲۷۷ به‌سبب مخالفت با قوام‌الملک شیرازی به تهران کوچید و به علی‌اصغر خان امین‌السلطان نزدیک شد. نخست بعضی از خالصجات بلوک معروف ممسنی را در فارس از دولت خریداری کرد و سپس امتیاز خاک سرخ را به‌دست آورد. در ۱۲۷۹ش ضمن سفر اول مظفرالدین شاه به اروپا، در بخشی از راه همراه شاه بود. در دورۀ اول مجلس شورای ملی نمایندۀ مردم تهران و در دورۀ سوم مجلس، نمایندۀ مردم بوشهر شد. در مجلس جزو «هیئت علمیه» به رهبری سید حسن مدرس قرار گرفت. معین‌التجار از مخالفان قرارداد ۱۹۱۹ وثوق‌الدوله با انگلیس بود. به همین سبب هشت ماه را در تبعید به‌سر برد و در نخست‌وزیری مشیرالدوله به تهران بازگشت. یکی از علل جنگ تامرادی در ۱۳۰۹ش، حمایت دولت از ادعاهای بوشهری در برابر خوانین طایفۀ رستم بود. پس از این حادثه امتیازات او در ممسنی لغو شد و خود او به اروپا تبعید شد و همان‌جا درگذشت.

<br/> <!--12387300-->

[[Category:تاریخ ایران]] [[Category:دورۀ پهلوی]] [[Category:دورۀ قاجار]]