نمایش مبدأ برای دانس اسکوتس، جان (ح ۱۲۶۶ـ۱۳۰۸م)


دانْس اِسْکوتُس، جان (ح ۱۲۶۶ـ۱۳۰۸م)(Duns Scotus, John)<br /> [[File:20037100.jpg|thumb|دانْس اِسْکوتُس، جان]] {{جعبه زندگینامه
|عنوان =جان دانس اسکوتس
|نام = John Duns Scotus
|نام دیگر=
|نام اصلی=
|نام مستعار=
|لقب= استاد هوشمند
|زادروز=ح ۱۲۶۶م
|تاریخ مرگ=۱۳۰۸م
|دوره زندگی=
|ملیت=
|محل زندگی=
|تحصیلات و محل تحصیل=
| شغل و تخصص اصلی =فیلسوف و متاله
|شغل و تخصص های دیگر=
|سبک =
|مکتب =
|سمت =استاد کیمبریج و آکسفورد و دانشگاه پاریس
|جوایز و افتخارات =
|آثار =
|خویشاوندان سرشناس =
|گروه مقاله =فلسفه ، منطق و کلام
|دوره =
|فعالیت های مهم =
|رشته =
|پست تخصصی =
|باشگاه =
}}

فیلسوف و متأله فرانسیسی، مشهور به استاد هوشمند. در ۱۲۹۱م جامۀ کشیشی به تن کرد اما از زندگی او تا پیش از آن اطلاعی در دست نیست. در کیمبریج و آکسفورد و سپس در پاریس به تدریس پرداخت، در دانشگاه پاریس به مقام استادی ارشد الهیات نایل آمد و در شهر کلن در گذشت. مرگ نابهنگام‌اش، تفسیرهای او از ''احکام''<ref>''Sentences''</ref> پتروس لومباردوس<ref>Peter Lombard</ref> را ناتمام گذاشت. اسکوتس در وهلۀ اول فیلسوفی مابعدالطبیعی و علاقه‌مند به ذات و واقعیت خدا بود. دربارۀ مقولاتی استعلایی نظیر وجود<ref>being</ref>، اگزیستانس<ref>existence </ref>، واحد<ref>The one</ref>، حقیقی<ref>The true</ref>، و خیر<ref>The Good</ref> و نسبت میان مفاهیمی همچون علیت<ref>causation</ref>، ماده و صورت<ref>matter and form</ref>، و وابستگی<ref>dependency</ref> و تناهی<ref>finitude </ref> نیز به بحث ‌پرداخت. ازجمله علائق او بررسی اصل تفرد<ref>individuation</ref> یا تمایز<ref>distinctness</ref> بود که بر آن اساس مثلاً اسبی از اسب دیگر یا انسانی از انسان دیگر متمایز می‌شود. اسکوتس به طبقه‌بندی ارسطویی انواع اینستی<ref>thisness </ref> را اضافه کرد که مفهومی منحصربه‌فرد و متمایزکننده است و فقط یک عضو تحت آن قرار می‌گیرد. در جدل در باب کلیات، اسکوتس موضعی واقع‌گرا داشت. تأکید او بر وجود افراد متمایز و یگانه و اهمیت آن در مابعدالطبیعه و معرفت، در بینش اخلاقی او انعکاس یافته و تقدمی که او برای آزادی فردی قایل است و مخالفتش با دیدگاه تقدیرگرایانه در مسئلۀ قدرت مطلق و علم قبلی خدا تجلی آن است. اسکوتس همچون آنسلم<ref>Anselm</ref> آزادی را در توانایی ما در دوری جستن از امیال و روی آوردن به عدالت می‌دانست. اندیشمندانی نظیر پرس<ref>Peirce</ref> و هایدگر<ref>Heidegger</ref> او را ستوده‌اند.

&nbsp;

&nbsp;

----

<!--20037100-->[[Category:فلسفه ، منطق و کلام]] 
[[Category:فلسفه غرب – اشخاص، آثار و مکاتب]]
<references />