نمایش مبدأ برای صاغانی، محمد (ح ۲۹۰ـ ح ۳۶۰ق)


صاغانی، محمد (ح ۲۹۰ـ ح ۳۶۰ق)<br>(نام کامل: ابوحامد احمد بن محمد صاغانی اسطرلابی<ref>Abu Hamid Ahmed ibn Mohammad al-Saghani al-Asturlabi</ref>) ریاضی‌دان و منجم ایرانی. احتمالاً زادۀ صاغان، در حوالی مرو بود، اما همۀ عمر یا اواخر عمر خود را در ری گذراند. نخست ریاضی و مسائل اعداد را آموخت و پس از آن مسائل نجوم را فراگرفت و سرانجام به مطالعۀ فلسفه پرداخت. به‌همین سبب، ابوزید احمد بن سهل بلخی شرح کتاب ''السماء و العالم'' ارسطو را به نام او نوشت. خازن در به‌کاربردن آلات نجومی که خود می‌ساخت، مهارت داشت. بزرگانی چون ابوریحان بیرونی، عمر خیام و خواجه نصیرالدین طوسی در آثار خود از وی یاد کرده‌اند. در ۳۴۸ق در رصدِ ابوالفضل هروی، در ری، حضور داشت. در دستگاه رکن‌الدوله دیلمی مقام و منزلت داشت و از حمایت وزیر او، ابن عمید، برخوردار بود. به گفتۀ خیام در ''جبر و مقابله''، وی معادلۀ درجۀ‌ سوم x<sup>۳</sup> + a = cx<sup>۲</sup> را که ماهانی آن را ممتنع انگاشته و حل نکرده بود، با مقاطع مخروطی حل کرد. از آثارش: ''رسالة فی انشاء المثلثات القائمةالزوایا المنطقة الاضلاع''؛ ''تفسیر صدر المقالة العاشرة من کتاب اقلیدس''؛ ''اصلاح کتاب المخروطات''؛ ''تفسیر المجسطی''؛ ''زیج‌الصفائح''؛ ''سِرّالعالمین''/''کتاب‌العالمین''؛ ''المدخل الکبیر الی علم‌النجوم.''<br><!--27006300-->
[[رده:اخترشناسی]]
[[رده:اخترشناسی قدیم (نجوم)]]
[[رده:ریاضیات]]
[[رده:(ریاضیات)اشخاص و آثار]]