نمایش مبدأ برای لن، ژان ـ ماری (۱۹۳۹)


لِن، ژان ـ ماری (۱۹۳۹)(Lehn, Jean-Marie)<br/> [[File:37077600.jpg|thumb|لِن، ژان ـ ماري]]

{{جعبه زندگینامه
|عنوان = ژان ـ ماری لن
|نام =Jean-Marie Lehn
|نام دیگر=
|نام اصلی=
|نام مستعار=
|لقب=
|زادروز=روسایم ۱۹۳۹م
|تاریخ مرگ=
|دوره زندگی=
|ملیت=فرانسوی
|محل زندگی=
|تحصیلات و محل تحصیل=تحصیل در دانشگاه استراسبورگ
| شغل و تخصص اصلی =شیمی دان
|شغل و تخصص های دیگر=
|سبک =
|مکتب =
|سمت =استاد کولژ دو فرانس پاریس
|جوایز و افتخارات =جایزه نوبل شیمی (۱۹۸۷)
|آثار =
|خویشاوندان سرشناس =
|گروه مقاله =شیمی و بیوشیمی
|دوره =
|فعالیت های مهم =
|رشته =
|پست تخصصی =
|باشگاه =
}}

شیمی‌دان فرانسوی. برای اولین‌بار ثابت کرد که یون‌<ref>Ion</ref>های فلزی در ساختارهای غیر مسطح قرار می‌گیرند و در حفرۀ مولکول اتر تاجی<ref>crown ether

</ref> محصور می‌شوند. همچنین، مکانیسم احتمالی نقل‌وانتقال یون‌های فلزی را در غشاهای بیولوژیکی<ref> biological membranes </ref> توضیح داد. با چارلز پدرسن<ref>Charles pedersen </ref> و دونالد کرام<ref>Donald Cram </ref>، جایزۀ نوبل شیمی ۱۹۸۷ را به‌سبب تحقیق در زمینۀ مولکول‌هایی با برهم‌کنش‌های ساختار‌ ـ ویژه و گزینشی دریافت کرد. او ساختارهای اترهای تاجی را بررسی کرد که آن‌ها را فقط دانشمند معاصرش، پدرسن کشف کرده بود. این ترکیبات تمایل زیادی به گرفتن یون‌های فلزی دارند. لن ثابت کرد اگر در اتری تاجی به‌جای اتم‌های اکسیژن، دو اتم نیتروژن قرار گیرد، ساختاری سه‌بعدی ساخته می‌شود که در آن دو کرون به‌هم متصل‌اند. او این ساختار را «کریپتاند<ref>cryptand </ref>» نامید. پس از کشف این ماده، کریپتاندهایی تولید کرد که مولکول‌هایی نظیر ناقلان عصبی<ref>neurotransmitter</ref> را در خود محصور می‌کردند. تحقیقات او شاخه‌ای از شیمی آلی را گسترش داد که با نام شیمی مهمان ـ میزبان شناخته می‌شود. همچنین، مفهوم مولکول‌های درشت یا سوپرمولکول‌ها را معرفی کرد. در روسایم<ref> Rosheim </ref> فرانسه زاده شد و در دانشگاه استراسبورگ<ref>Strasbourg University</ref> درس خواند. در زمینۀ ترپن‌ها<ref> terpenes</ref> مطالعه می‌کرد و بعدها در دانشگاه هاروارد، در زمینۀ سنتز ویتامین ب۱۲ به تحقیق پرداخت. او با هر دو دانشگاه همکاری می‌کرد، ولی استاد کولژ دو فرانس در پاریس شد و از ۱۹۷۹ آن‌جا مانده است.

&nbsp;

----

[[Category:شیمی و بیوشیمی]] [[Category:(شیمی و بیوشیمی)اشخاص و آثار]]