آکروبات

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

آکروبات (acrobat)

نمایی از حرکات آکروباتیک

در یونانی به‌معنای «روی پنجۀ پا راه رفتن» یا «صعودکردن». نمایشگری در سیرک[۱] که حرکات دشوار پرش، سقوط و حفظ تعادل را انجام می‌دهد. آکروبات‌ها یا خصوصاً پیچش‌گرانی[۲] که بدن‌هایشان را به شکل‌های ظاهراً ناممکن می‌پیچانند و روی دست‌هایشان راه می‌روند، از گذشته‌های دور وجود داشته و در دست‌نوشته‌های قرون وسطایی توصیف شده‌اند. آکروبات‌های امروزی در تشکیل هرم‌های انسانی، راه‌رفتن روی طناب یا سیم، و بندبازی[۳] تبحر دارند.

حفظ تعادل. توازنگران[۴] تعادل خود را روی تیری بلند یا روی وسایلی مانند تکچرخه حفظ می‌کنند. حرکات ریزلی[۵]، منسوب به خانوادۀ امریکایی، عبارت است از حفظ تعادل اشیایی مانند توپ، بشکه، یا یک کودک، بر روی پا در حالت درازکش و چرخاندن و به هوا پراندن و دوباره‌گرفتن آن‌ها. در حالت مضاعف (دوبل)، دو نفر آن‌ها را به‌سوی یکدیگر پرتاب می‌کنند. بندپیمایان[۶] (که بند در گذشته طناب بود و اکنون سیم است) اغلب در ارتفاع زیادی از زمین به اجرای حرکات می‌پردازند و با یک تیر سنگین تعادل خود را حفظ می‌کنند. نامی‌ترین بندپیمان قرن ۱۹م، شارل بلوندن[۷] فرانسوی بود و سپس نمایشگرانی مانند کُن کُلّئانو[۸] (۱۹۱۰م ـ ) ایتالیایی که روی سیم پشتک می‌زد، جای او را گرفتند. در دوران رونق تماشاخانه‌ها، بندپیمایان معمولاً روی سیم شل حرکات خود را انجام می‌دادند و گاهی با یک چتر تعادل خود را حفظ می کردند.

حرکات پرشی (حرکات پرشی[۹]). ترامپولین[۱۰] حرکت آکروباتیکی است که در آن اجراکننده روی تشکی فنری جست‌وخیز می‌کند، در هوا پشتک و وارو می‌زند، و با هر پرشی بالاتر می‌رود. وسایل کمکی دیگر عبارت‌اند از تختۀ پرش یا تختۀ الاکلنگی و تاب روسی. به کمک این وسایل، آکروبات‌ها اغلب ستونی چهارنفره تشکیل می‌دهند و در حین پرش‌ها، پشتک و وارو می‌زنند.

بندبازی. معمولاً پرهیجان‌ترین برنامۀ سیرک است. بندبازها حرکات خود را در ارتفاع زیاد انجام می‌دهند و از آن‌جا که یک لغزش جزئی ممکن است به مرگ منجر شود، تور محافظی در زیر تاب‌ها می‌بندند. تاب می‌خورند و خود را پرتاب می‌کنند و میان زمین و آسمان می‌چرخند تا به تاب دیگر برسند و یارشان، که معمولاً وارونه از زانوان خود به آن آویخته است، دست‌شان را بگیرد. نخستین بندبازی که تماشاگران را تحت تأثیر تهور خود قرار داد ژول لئوتار[۱۱] فرانسوی ( ـ۱۸۷۰) بود. و بعد از او خانواده‌های کلارک[۱۲]، کُنچلّو[۱۳]، و کودونا[۱۴] که بین تاب‌ها سه‌بار در هوا دور خود می‌چرخیدند.

حرکت‌های دیگر. انواع دیگری از حرکات آکروباتیک را روی نردبان، روی توپی که با پا مهار می‌شود، و روی دوچرخه‌ انجام می‌دهند. پشتک‌زنان[۱۵] نیز که در جا پشتک و وارو می‌زنند آکروبات‌باز محسوب می‌شوند و پشتک‌زنی از حرکات دلقک‌هاست.

 



  1. circus
  2. contortionists
  3. trapeze act
  4. equilibrists
  5. Risley acts
  6. tightrope walkers
  7. Charles Blondin
  8. Con Colleano
  9. leaping acts
  10. trampoline act
  11. Jules Léotard
  12. Clarkes
  13. Concellos
  14. Codonas
  15. tumblers