آیزنشتاین، سرگی (۱۸۹۸ـ۱۹۴۸)
| سرگی آیزنشتاین Sergei Eisenstein | |
|---|---|
| زادروز |
لِتونی ۱۸۹۸م |
| درگذشت | ۱۹۴۸م |
| ملیت | روسی |
| شغل و تخصص اصلی | کارگردان |
| آثار | رزمناو پوتمکین (۱۹۲۵م، اعتصاب (۱۹۲۵م)، اکتبر (۱۹۲۸م)، زنده باد مکزیک (۱۹۳۱ـ۱۹۳۲م)، اَلکساندر نوسکی (۱۹۳۸م) و قسمت نخست فیلم سه قسمتی ایوان مخوف (۱۹۴۳م) |
| گروه مقاله | سینما |
سرگی آیزنشتاین (۱۸۹۸ـ ۱۹۴۸) (Eisenstein, Sergei)
کارگردان روس، زادۀ لتونی. از بزرگان سینماست و فیلم رزمناو پوتمکین[۱] (۱۹۲۵م) او از عظیم‌ترین دستاوردهای تاریخ سینمای جهان است. متفکر بود و دربارۀ نظریۀ فیلم بسیار نوشت و مونتاژ[۲] (پیوند نماها برای ایجاد تأثیری خاص) را همچون ابزاری تبلیغاتی به‌کار گرفت. از دیگر فیلم‌های اوست: اعتصاب[۳] (۱۹۲۵م)، اکتبر[۴] (۱۹۲۸م)، و اَلکساندر نوسکی[۵] (۱۹۳۸م) در اوایل دهۀ ۱۹۳۰م مدتی در امریکا به تدریس سینما پرداخت و کوشید برای ساخت چند فیلم در هالیوود تهیه‌کننده بیابد ولی موفق نشد. پیش از بازگشت به روسیه ساختن فیلم زنده باد مکزیک[۶] (۱۹۳۱ـ۱۹۳۲م) را آغاز کرد ولی هیچ‌گاه اجازه نیافت آن را به اتمام برساند.
سرگی آیزنشتاین پس از بازگشت به مسکو تا زمان مرگش در ۱۹۴۸م زیر فشار حکومت خودکامۀ استالین بود. در اوایل دهۀ ۱۹۴۰م مأموریت یافت تا فیلم سه قسمتی ایوان مخوف[۷] را بسازد. قسمت نخست این سه‌گانه، که در ۱۹۴۳م ساخته شد، به موفقیت هنری و تجاری دست‌یافت، ولی قسمت دوم که حاوی اشاره‌هایی به رژیم استالین بود، توقیف و نگاتیوهای قسمت سوم نیز نابود شد.