دونا رید

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
دونا رید
دونا رید

دونا رید (آیووا ۲۷ ژانویهٔ ۱۹۲۱ - کالیفرنیا ۱۴ ژانویه ۱۹۸۶م) Donna Reed

(نام اصلی: دونا بل مالنگر[۱]) بازیگر زن امریکایی، از بازیگران آثار هالیوود در دهه‌های 1940 و 1950م و برندۀ جایزۀ اسکار نقش دوم زن. در دهۀ آغاز فعالیتش پس از نقش‌های فرعی در نقش‌های دوم و مکمل و در دهۀ 1950م بیشتر در نقش‌های اول حضور می‌یافت. دونا رید طی چهار دهه فعالیت که دو دهۀ نخستین آن پرکار و دو دهۀ آخرش به صورت پراکنده بود، در بیش از 40 فیلم سینمایی، 4-5 مجموعۀ تلویزیونی و چند تله‌تئاتر بازی کرد.

دونا در زمان تحصیلات دبیرستان در زادگاهش به عنوان ملکۀ زیبایی انتخاب شد و بعدها همین عنوان را در کالج شهر لس آنجلس[۲] به دست آورد. در این کالج در نمایش‌های دانشجویی شرکت می‌کرد. در سال ۱۹۴۱م به خدمت مترو گلدوین مایر در آمد و تا چندسال در فیلم‌های کم‌اهمیت به او نقش‌هایی جزیی واگذار می‌شد که ابتدا با نام دونا آدامز[۳] در آنها بازی می‌کرد. در میانۀ دهۀ ۱۹۴۰م و با ایفای نقش شخصیت‌های خونگرم و صمیمی به بلوغ حرفه‌ای‌اش رسید که معروف‌ترینشان زندگی شگفت‌انگیز است[۴] (1946م) بود. در ۱۹۵۱م به کلمبیا پیکچرز رفت؛ جایی که همسر دومش تونی اوون[۵] (از ۱۹۴۵ - ۱۹۷۱م) به عنوان دستیار اجرایی هری کان[۶] (از بنیان‌گذاران کلمبیا پیکچرز) کار می‌کرد. دونا در کلمبیا نیز به ایفای نقش‌هایی از همان دست که در مترو گلدوین مایر بازی می‌کرد ادامه داد. استثنای مهم بر تیپ آشنای او نقش «آلما[۷]» در از اینجا تا ابدیت[۸] (1953م) بود که به خاطرش اسکار بهترین بازیگر نقش دوم زن را برنده شد. با این حال نبود نقش‌های شایسته باعث افول او شد و در ۱۹5۸م از سینما کناره گرفت تا در مجموعۀ تلویزیونی پردوام خود شوی دونا رید[۹] (۱۹۵۸ - ۱۹۶۶م) ظاهر شود. در ۱۹۸۴م از بازنشستگی خارج شد تا به گروه بازیگران مجموعۀ تلویزیونی محبوب دالاس[۱۰] بپیوندد و در نقش «الی[۱۱]» جانشین باربارا بل گدس[۱۲] شود. وقتی در ۱۹۸۵م بل گدس دوباره این نقش را به دست آورد، رید از تهیه‌کنندگان مجموعه به خاطر نقض قرارداد شکایت کرد و یک میلیون دلار به عنوان جریمه دریافت داشت. بر اثر ابتلا به سرطان درگذشت. همسر نخستش ویلیام جی. تاتل[۱۳] (از ۱۹۴3 - ۱۹۴5م) کارگردان بود.

شاید تعجب‌آور باشد که دو تا از شاخص‌ترین نقش‌های کارنامۀ رید تا این حد ظاهراً در نقطۀ مقابل هم قرار می‌گیرند: در ۱۹۴۶م در زندگی شگفت‌انگیز است نقش مری بیلی[۱۴] را بازی کرد، دختر شهرستانی نجیب، پاک، مظهر وفاداری و بردباری و محبوبۀ جیمز استوارت که در عشق ثابت‌قدم بود؛ 5 سال بعد، در از اینجا تا ابدیت تلویحاً یک خیابانگرد بود. زنی بی‌بندوبار که در کافه‌های هونولولو[۱۵] با سربازان آمریکایی خوش‌وبش می‌کرد. با این حال واقعیت این است که معمولاً هالیوود مایل بود این دو جنبه را با هم ترکیب کند و نشان دهد که در وجود هر زنِ مثلاً هرزه دختری عفیف و مهربان نهفته است. در واقع نقش رید در از اینجا تا ابدیت را هری کان شخصاً برای او برگزید و این نشان می‌داد که هالیوود تا چه حد زیرکانه و پنهانی مشغول یافتن راه‌هایی برای عرضۀ مشروع جسمانیت بود. جسمانیتی که در چارچوب تصویر پاکی و صداقت قرار گرفته بود، تأثیر مهمی در اعطای اسکار به رید برای این نقش داشت. او پیش از این همیشه بی‌ریا، خودمانی و ملموس به نظر می‌رسید و مترو گلدوین مایر بارها او را در فیلم‌هایی که پس‌زمینه‌شان شهرهای کوچک بود (مثلاً فیلم‌های اندی هاردی[۱۶] و برخی موزیکال‌های نوجوانانه) بازی داده بود. ملاحت او باعث می‌شد تماشاگران به خلوص و درستی هرکاری که می‌کند اعتماد پیدا کنند و همین شخصیت او در از اینجا تا ابدیت را از هرگونه شائبه‌ای بری می‌ساخت. از نقش‌های متفاوت برجستۀ او به فیلم‌های برگۀ رسوایی[۱۷] (1952م)، جنون اسلحه[۱۸] (1953م) و نقشی تقریباً تهاجمی در فیلم جالب واکنش متقابل[۱۹] (1956م) می‌توان اشاره کرد. هالیوود الگوی او در از اینجا تا ابدیت را تا به امروز هم با موفقیت ادامه داده است.


گزیدۀ آثار سینمایی


  1. Donna Belle Mullenger
  2. Los Angeles City College
  3. Donna Adams
  4. It's a Wonderful Life
  5. Tony Owen
  6. Harry Cohn
  7. Alma
  8. From Here to Eternity
  9. The Donna Reed Show
  10. Dallas
  11. Ellie
  12. Barbara Bel Geddes
  13. William J. Tuttle
  14. Mary Bailey
  15. Honolulu
  16. Andy Hardy
  17. Scandal Sheet
  18. Gun Fury
  19. Backlash
  20. The Human Comedy
  21. Clarence Brown
  22. The Picture of Dorian Gray
  23. Albert Lewin
  24. They Were Expendable
  25. Green Dolphin Street
  26. Victor Saville
  27. Chicago Deadline
  28. Lewis Allen
  29. Phil Karlson
  30. The Last Time I Saw Paris
  31. Richard Brooks
  32. John Eliot Sturges
  33. !Ransom
  34. Alex Segal