چراغ، باورها و آداب

چراغ ، باورها و آداب

ایرانیان برای آتش و روشنایی تقدس قائل‌اند و آن را از مواهب الهی و مایۀ خیر و برکت و نعمت و سعادت می‌دانند. در فرهنگ عامیانه ایرانیان، از روشنایی‌بخشیدن چراغ، معناهایی چون «بر دوام‌بودن» و «به مکنت و تندرستی زیستن» افاده می‌شود. جز این، چراغ را وسیلۀ طردِ مفاسد و سبب رونق کار نیز دانسته‌اند. تأکید شده است که شب‌ها چراغ خانه و دکان را تا آفتاب‌ درآید نمی‌بایست خاموش کرد تا نور به نور پیوندد. از دیگر مؤکدات در باب چراغ، آن‌که عروس چراغ حجلۀ خود را تا سه روز خاموش نکند. چراغ از اجزای مهم سفرۀ هفت سین است و باید در هنگام تحویل سال چراغی بر سر این سفره روشن کنند و دست‌کم تا یک هفته نفت‌به‌نفت روشنش نگاه دارند. روشن‌کردن چراغ نیز آدابی داشته است؛ به هنگام عصر چراغ‌ها را تمیز، فتیله‌های آن‌‌ها را گِل‌گیری، مخازنشان را پُرنفت و لوله‌های آن‌ها را پاک و براق می‌کردند. پس از آن با سلام و صلوات فتیله‌ها را روشن می‌کردند و پایین می‌کشیدند تا لوله‌ها گرم شود و نشکند. پس از چندی که می‌خواستند فتیله‌ها را دوباره بالا بکشند، باز صلوات می‌گفتند و بر شاه چراغ، برادر امام رضا (ع)، درود می‌فرستادند.