مسعود انصاری، علی قلی خان (۱۲۴۸ـ۱۳۱۹ش)

مسعود انصاری‌، علی‌قلی‌‌خان (۱۲۴۸ـ۱۳۱۹ش)

مسعود انصاري‌، علي‌قلي‌‌خان

(ملقب‌ به‌ «مشاورالممالک»‌) دولتمرد ایرانی، وزیر، و سفیر در‌ اواخر عصر قاجار و اوایل دورۀ پهلوی. فرزند میرزا حسین‌خان‌ نایب‌الوزاره‌ و نوۀ میرزا مسعود مشاور الممالک، وزیر خارجه محمدشاه قاجار، بود و تحصیلات‌ خود را در قفقاز انجام‌ داد و در ۱۳۰۵ق، با سِمت‌ مترجمی وارد وزارت‌ امور خارجه‌ شد. مدتی‌ نایب‌ کنسول‌ حاج‌ طرخان‌ گردید (۱۳۰۷ق) و سپس‌ به‌ ریاست‌ تذکرۀ‌ خراسان‌ و نیابت‌ اول‌ سفارت‌ ایران‌ در روسیه‌ رسید. پس‌ از مشروطیت‌، کاردار ایران‌ در استانبول‌ شد. بعد از استبداد صغیر، به‌ تهران‌ آمد و به‌ مقام‌ مدیرکلی‌ و معاونت‌ وزارت‌ امور خارجه‌ برگزیده‌ شد. در ۱۲۹۴ش، در کابینۀ‌ عبدالحسین‌ میرزا فرمانفرما به‌ وزارت‌ امور خارجه‌ رسید و تا اواسط ۱۲۹۸ش در‌ سه‌ کابینۀ‌ بعدی‌ نیز در این‌ سِمت‌ باقی‌ بود. سپس‌ در رأس‌ هیئتی‌ به امر احمدشاه عازم‌ پاریس‌ شد تا در مذاکرات‌ کنفرانس‌ صلح‌ ورسای‌ شرکت‌ کند، اما به‌درخواست‌ انگلیس‌ از ورود این هیئت به‌ کنفرانس‌ جلوگیری‌ کردند و پس از این واقعه، چند ماهی سفیر ایران در عثمانی شد. وی‌ از ۱۲۹۹ تا ۱۳۰۵ش‌ سفیر ایران‌ در شوروی‌ بود. و در این دوران، مذاکراتی دربارۀ معاهدۀ عقب‌نشینی قوای روس از شمال ایران انجام داد که به عقد قرارداد ۱۹۲۱ ایران و شوروی منجر شد. در ۱۳۰۵ش، بار دیگر وزیر امور خارجه‌ شد و نیز مدتی را در پراگ و برلین مأموریت یافت و در ۱۳۰۷ش، بار دیگر سفیر ایران‌ در شوروی‌ گردید و تا ۱۳۰۹ش در این‌ سِمت‌ باقی‌ بود و در همین‌ سال‌ به‌ سِمت‌ وزیر مختار‌ ایران‌ در لندن‌ منصوب‌ گردید. در اواخر ۱۳۱۱ش‌ مغضوب، به‌ تهران‌ احضار و در ۱۳۱۲ش بازنشسته‌ شد.