معتمدالدوله، میرزا عبدالوهاب خان (۱۲۴۷ـ۱۳۰۹ق)

مُعْتَمدالدّوله‌، میرزا عبدالوّهاب‌خان‌ (۱۲۴۷ـ۱۳۰۹ق)

سیاستمدار و وزیر ایرانی دورۀ قاجار. پسر سوم میرزا نبی‌خان امیر دیوان قزوینی و برادر حاج میرزا حسین‌خان سپهسالار بود و برای تحصیل به اروپا رفت و پس‌ از مراجعت‌، با سِمت‌ مترجمی‌ به‌ استخدام‌ وزارت‌ امور خارجه‌ درآمد و به‌ مقام‌ نیابت‌ سفارت‌ سن‌پترزبورگ‌ منصوب‌ شد (۱۲۷۲ق). سپس‌ با سِمت‌ آجودان‌باشی‌ِ میرزا آقاخان‌ نوری‌ مشغول‌ به‌کار شد (۱۲۷۳ق) و پس‌ از عزل‌ او، آجودان‌ مخصوص‌ و مترجم‌ حضور ناصرالدین‌‌شاه‌ گردید (۱۲۷۵ق). اندکی‌ بعد، سفارت‌ عثمانی‌ را یافت (۱۲۷۶ق) و در بازگشت‌ به‌ تهران،‌ حامل‌ فرمان‌ ولایتعهدی‌ مظفرالدین‌شاه‌ و اعطای خلعت برای او در‌ تبریز شد (۱۲۷۸ق) و رفته‌رفته‌ مورد توجه ناصرالدین‌شاه‌ قرار گرفت‌ و تحویل‌دار جیب‌ شاه‌ شد (۱۲۸۲ق) و لقب‌ «معتمدالملک» را به‌دست‌ آورد (۱۲۸۴ق). در (۱۲۸۵ق)، با عزت‌الدوله،‌ خواهر ناصرالدین‌شاه‌، ازدواج‌ کرد و به‌ وزارت‌ عدلیه‌ و وزارت‌ معارف‌ و اوقاف(۱۲۸۸ق) حکومت‌ عراق عجم‌ و کمره‌، حکومت‌ لرستان‌ و خوزستان‌ منصوب‌ شد، اما کمی‌ بعد، به‌ دربار احضار و به‌ وزارت‌ مخصوص‌ و عضویت‌ دارالشّورای‌ کبری‌ و نظامت‌ آن‌ مجلس‌ انتخاب‌ گردید. سپس‌ مقام‌ کشیک‌چی‌باشی‌گری‌ و حکومت‌ گیلان‌ را یافت (۱۲۸۹ق). در (۱۲۹۰ق)، با برادرش‌، حاج‌ میرزا حسین‌خان‌ سپهسالار، همراه ناصرالدین‌شاه به‌ اروپا رفت‌ و پس‌ از بازگشت، به‌ حکومت‌ یزد (۱۲۹۱ق) و فارس (‌۱۲۹۲ق) و مازندران (۱۲۹۴ق‌) و سپهسالاری‌ قشون‌ منصوب شد (۱۲۹۵ق) و لقب‌ «مشیرالدوله» یافت. در (۱۲۹۹ق)، وزیر عدلیه‌ گردید و پس‌ از آن‌، در مقام‌ نمایندگی‌ مخصوص‌ ایران‌ به جهت‌ تبریک‌ جشن‌ ولایتعهدی‌ روسیه‌ به‌ سن‌پترزبورگ‌ رفت (۱۳۰۱ق). دو سال بعد وزیر امور خارجه‌ شد (۱۳۰۳ق) اما سال‌ بعد براثر‌ مخالفت‌ انگلیسی‌ها، از کار معزول‌ شد. در‌۱۳۰۶ق، بار دیگر به‌ وزارت‌ عدلیه‌ و تجارت‌ منصوب‌ گردید. وی‌ را پس از درگذشت در جوار حرم امام رضا (ع) به‌خاک سپردند.