ارفع، حسن (۱۲۷۳ـ۱۳۶۵ش)

اَرفَع‌، حسن‌ (۱۲۷۳ـ۱۳۶۵ش)

حسن ارفع
زادروز	۱۲۷۳ش
درگذشت	۱۳۶۵ش
ملیت	ایرانی
شغل و تخصص اصلی	فرمانده نظامی
شغل و تخصص های دیگر	دولتمرد
گروه مقاله	تاریخ ایران

از فرماندهان نظامی‌ دورۀ‌ پهلوی. فرزند ارشد میرزا رضاخان‌ ارفع‌الدوله‌ دانش بود و تحصیلات‌ خود را در روسیه و فرانسه انجام‌ داد و در ۱۲۸۶ش وارد وزارت امور خارجه شد و در کنسولگری‌های ایران در تفلیس و پترزبورگ خدمت کرد. در ۱۲۹۰ش به ادارۀ امنیه (ژاندارمری) و پس از کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ش به ارتش پیوست و بعداً فرماندۀ گردان نخبۀ پهلوی در گارد سلطنتی شد. در ۱۳۱۰ش وابستۀ نظامی ایران در لندن شد و در ۱۳۱۳ش همراه رضاشاه به ترکیه رفت و در ۱۳۱۷ش نیز در مراسم خاک‌سپاری آتاتورک شرکت کرد. در ۱۳۱۸ش با درجۀ سرتیپی مدیر دروس دانشگاه جنگ شد. در ۱۳۲۰ش رئیس ستاد و نیروی دفاع تهران شد و در ۱۳۲۳ش با درجۀ سرلشکری در دولت بیات رئیس ستاد ارتش شد. ارفع در سال‌های ۱۳۲۰ تا ۱۳۲۵ش از چهره‌های‌ فعال‌ سیاسی‌ ـ اطلاعاتی‌ ایران‌ بود. وی‌ علاوه‌ بر ایجاد حزبِ‌ مخفی‌ِ نهضت‌ ملی در ارتش‌، گردانندۀ‌ سه‌ حزب‌ سیاسی‌ افق‌ آسیا، آریا و سومکا نیز بود که‌ مواضعی‌ دست‌ راستی داشتند. قوام، در ۱۳۲۴ش، ارفع‌ را‌ از ریاست‌ ستاد ارتش‌ برکنار و یک‌ سال‌ بعد (۱۳۲۵ش) بازنشسته‌ کرد. در دوران‌ نخست‌وزیری‌ دکتر مصدق، منزل‌ ارفع‌ کانون‌ توطئه‌های‌ سیاسی‌ و نظامی‌ بر ضد دولت‌ مصدق بود. در جریان‌ کودتای‌ ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، وی‌ با ژنرال‌ شوارتسکف‌ امریکایی‌ همکاری‌ نزدیکی‌ داشت‌ و به‌ این‌ دلیل،‌ پس از کودتا به‌ دریافت‌ عالی‌ترین‌ نشان‌ نایل شد. او در کابینۀ حسین علا وزیر راه شد (۱۳۳۰ش) و از ۱۳۳۶ تا ۱۳۴۰ش سفیر ایران‌ در ترکیه‌ بود. ارفع‌ پس‌ از آن،‌ سفیر ایران‌ در پاکستان‌ شد و در اواخر ۱۳۴۱ش به‌ ایران‌ بازگشت‌ و پس‌ از پیروزی‌ انقلاب‌ اسلامی به اروپا رفت و در آن‌جا درگذشت.