تحفةالعالم

تُحْفَة‌العالَم‌
سفرنامه‌ای‌ به‌ فارسی، نوشتۀ میرعَبْدُالَّلطیف‌ شوشتری‌ (۱۱۷۲ـ۱۲۲۰ق). این‌ کتاب‌ شرح‌ دیده‌ها و شنیده‌های‌ مؤلف‌ از ۱۱۹۰ تا ۱۲۱۶ق در غرب‌ ایران‌، عراق و هند در بیست‌ فصل‌ است‌ که‌ بعداً ادامۀ‌ آن‌ را تا ۱۲۱۹ق در پیوست‌ کتاب‌ آورده‌ است‌. فصل‌ اول‌ تا پانزدهم‌ به جغرافیای‌ تاریخی‌ و شرح حال بزرگان‌ شوشتر اختصاص دارد و فصل‌ پانزدهم‌ تا بیستم‌ سفرنامۀ‌ مؤلف‌ است. تُحْفَةالْعالم‌، نخستین‌ سفرنامۀ‌ فارسی‌ است‌ که‌ به‌ شرح‌ پیشرفت‌های‌ علمی‌ و فنی‌ اروپاییان‌ پرداخته‌ و خود نیز به‌ شدت‌ شیفتۀ‌ فرهنگ‌ و تمدن‌ اروپایی‌ شده‌است. ضمناً اطلاعات‌ سودمندی‌ از سرزمین‌ و آداب‌ و رسوم‌ هند و چگونگی‌ رخنۀ‌ استعمارگران‌ اروپایی،‌ به‌ ویژه‌ انگلیس،‌ در این‌ سرزمین‌ به‌ دست‌ می‌دهد. شوشتری در نگارش‌ این‌ کتاب‌ از تذکرۀ‌ شوشتر و تذکرۀ‌ حزین، بی‌ ذکر مأخذ، فراوان‌ استفاده کرده است‌. این‌ کتاب‌ به‌ کوشش‌ صمد موحد در ۱۳۶۳ش در تهران به‌‌چاپ‌ رسیده‌ است.