بیبی آندرشون

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

بیبی آندرشون (استکهلم 11 نوامبر 1935- همانجا 14 آوریل 2019م) Bibi Andersson

بیبی آندرشون
پشت صحنۀ توت‌فرنگی‌های وحشی/ از چپ: برگمان، آندرشون و ویکتور شوستروم

(تلفظِ انگلیسی: بِیبی اَندرسِن/ نام زمان تولد: بریت الیزابت آندرشون[۱]) بازیگر سوئدیِ برندۀ جایزۀ بهترین بازیگر زن جشنواره فیلم کن و از ستارگان فیلم‌های اینگمار برگمان. مدتی در مدرسۀ سلطنتی تئاتر دراماتیک[۲] در استکهلم تحصیل کرد. کارش را با تئاتر آغاز کرد. در حالی‌که از اواخر دهۀ ۱۹۴۰م، به عنوان سیاهی‌لشکر در فیلم‌های سوئدی بازی می‌کرد، در سال ۱۹۵۱ در یک فیلم آگهی تجاری نودثانیه‌ای به کارگردانی اینگمار برگمان ظاهر شد. به تشویق برگمان به آموختن بازیگری در مدرسۀ تئاتر مالمو[۳] ادامه داد. نخستین فیلمش برای برگمان لبخندهای یک شب تابستانی[۴] (1955م) بود. خیلی زود به شهرت رسید و تا اوایل دهۀ ۱۹۷۰م در زمرۀ حلقۀ بازیگران محبوب برگمان قرار داشت و شاید «گرم»ترین آنان بود. از میانۀ دههٔ ۱۹۶۰م به بازی در فیلم‌های اروپایی و آمریکایی نیز پرداخت؛ با این‌همه هیچ‌گاه به موفقیت فیلم‌هایی مثل پرسونا[۵] (1966م)، تماس[۶] (1971م) و حتی دختران[۷] (1968م) دست پیدا نکرد. در کنار سینما به فعالیت‌هایش در تلویزیون و تئاتر ادامه داد. از جمله در سال ۱۹۷۳م دایرۀ بسته[۸] اثر اریش ماریا رمارک را در امریکا بر روی صحنه برد. خواهرش گرد آندرشون[۹] نیز از بازیگران فیلم‌های برگمان و سینما و تلویزیون بوده است. همسر نخستش شل گریده[۱۰] (از ۱۹۶۰ تا ۱۹۷۳م) کارگردان، و همسر دومش پر آلمارک[۱۱] (از 1979 تا 1981م) سیاستمدار بود. بیبی آندرشون در سال 2009م دچار سکتۀ مغزی شد و توانایی سخن گفتن را از دست داد.

آندرشون برای خیلی نزدیک به زندگی[۱۲] (1958م) به طور مشترک با هم‌بازیهایش ایوا دالبک[۱۳] و اینگرید تولین[۱۴] از یازدهمین دورۀ جشنوارۀ فیلم کن برندۀ جایزه شد. همچنین برای معشوقه[۱۵] در سیزدهمین دورۀ جشنوارۀ فیلم برلین جایزۀ بهترین بازیگر زن را دریافت کرد.


برخی دیگر از آثار سینمایی

  • مُهر هفتم[۱۶] (اینگمار برگمان- ۱۹۵۷)
  • توت‌فرنگی‌های وحشی[۱۷] (اینگمار برگمان- ۱۹۵۷)
  • چهره[۱۸] (اینگمار برگمان- ۱۹۵۸)
  • چشم اهریمن[۱۹] (اینگمار برگمان- ۱۹۶۰)
  • خواهرم، عشقم[۲۰] (ویلگوت خومان[۲۱]- ۱۹۶۶)
  • ببخشید، موافقید یا مخالف؟[۲۲] (آلبرتو سوردی[۲۳]- ۱۹۶۶)
  • مصائب آنا[۲۴] (اینگمار برگمان- ۱۹۶۹)
  • سند کرملین[۲۵] (جان هیوستون- 1970)
  • صحنه‌هایی از یک ازدواج[۲۶] (اینگمار برگمان- ۱۹۷۳)
  • کوئینتت[۲۷] (رابرت آلتمن- ۱۹۷۹)
  • بی‌پناه[۲۸] (جیمز توباک[۲۹]- 1983)
  • الینا[۳۰] (کلائوس هارو[۳۱]- 2002)


  1. Berit Elisabet Andersson
  2. Royal Dramatic Theatre
  3. Malmo
  4. Smiles of a Summer Night
  5. Persona
  6. The Touch
  7. The Girls
  8. Full circle
  9. Gerd Andersson
  10. Kjell Grede
  11. Per Ahlmark
  12. So Close to Life
  13. Eva Dahlbeck
  14. Ingrid Thulin
  15. The Mistress
  16. به سوئدی: Det sjunde inseglet
  17. به سوئدی: Smultronstället
  18. به سوئدی: Ansiktet
  19. به سوئدی: Djävulens öga
  20. سوئدی: Syskonbädd 1782
  21. Vilgot Sjöman
  22. به ایتالیایی: Scusi, lei è favorevole o contrario?
  23. Alberto Sordi
  24. به سوئدی: En passion
  25. The Kremlin Letter
  26. به سوئدی: Scener ur ett äktenskap
  27. Quintet
  28. Exposed
  29. James Toback
  30. به دانمارکی: Näkymätön Elina
  31. Klaus Härö