قوام الدین مرعشی، مقبره

قَوام‌الدین مَرعشی، مقبره

بقعه و بارگاهی در آمل، مدفن میرقوام‌الدین مرعشی، معروف ‌به میربزرگ، بنیاد‌گذار سلسلۀ سلاطین مرعشی. از ۷۶۰ تا ۹۸۹ق، و به‌اعتباری تا ۱۰۰۲ق در مازندران حکومت می‌کردند. بنای اولیه بقعه را، سید رضی‌الدین، فرزند میربزرگ، احداث کرد. پس از حملۀ تیمور، اسکندر شیخی، پسر افراسیاب چلابی که از سوی تیمور حاکم منطقه بود، در ۷۹۶ق بنای بقعه را ویران کرد. پس از مرگ تیمور، سادات مرعشی به مازندران بازگشتند، و سید قوام‌الدین، نوۀ میربزرگ، بقعه را به‌صورت اولیۀ آن بازسازی کرد. در دورۀ صفوی، بنای بقعه، با تزیینات نفیس کاشی مزین شد؛ بعدها تزیینات، و اشیاء نفیس موزۀ بقعه را ربودند. رابینو در سفرنامه‌اش، به کاشی‌هایی با رنگ‌های سرخ و سبز و آبی و زرد و ارغوانی در بنا اشاره کرده است. برخی معتقدند گنبد بقعه روکشی از طلا داشته است. بنای بقعه، گنبدخانه‌ای با قاعدۀ مربع در میانه دارد، که فضاهای دیگر، ازجمله رواق‌های بقعه و هشتی‌های ورودی، پیرامون آن را فراگرفته‌اند. بر فراز گنبدخانه، گنبد رُک هشت‌ترکی دیده می‌شود که مربوط‌ به تعمیرات ۱۳۴۶ش است. برخی احتمال می‌دهند که گنبد اولیۀ بنا، شکل مخروطی داشته است.