سنج

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی
نسخهٔ تاریخ ‏۱۶ مارس ۲۰۲۴، ساعت ۱۵:۳۲ توسط Nazanin (بحث | مشارکت‌ها)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
سِنْج

سِنْج

از سازهای ایدیوفون یا کوبه‌ای‌های فاقد پوست و بدون نت. از دو صفحه یا ورقۀ گِرد فلزی، و در برخی نمونه‌های نادر چوبی، تشکیل شده است که وسط هر صفحه یک فرورفتگی وجود دارد؛ وسط فرورفتگی سوراخی است، که برای قرارگرفتن در دست نوازنده، به آن بند یا تسمه‌ای متصل می‌شود. سنج اندازه‌های مختلفی دارد. نمونه‌هایی از آن، که متعلق به دوره‌های پیش از اسلام و از جنس‌هایی چون مفرغ است، در موزه‌ها نگهداری می‌شوند. رایج‌‌ترین نمونه‌های آن امروز در مراسم عزاداری محرم به‌کار می‌رود که مهم‌ترین نمونۀ آن متعلق به گروه‌های سنج و دمام و بوق بوشهر است. نمونه‌های کوچک‌آن با نام‌هایی چون سنجک، زنگ، قاشقک و شرینگ در مناطق گوناگون ایران متداول است. این‌گونه سنجک‌ها (سنج‌های کوچک) گاه با بند یا کِش به انگشتان دست بسته می‌شوند و در برخی مناطق رقصندگان زن یا مرد حین رقصیدن آن را به‌صدا درمی‌آورند.