وارتبورگ
وارتْبورْگ (Wartburg)
قلعه‌ای نزدیک آیزناخ[۱] در ایالت تورینگیا[۲] در مرکز آلمان. در حدود ۱۰۷۰م ساخته شد؛ بعدها توسعه یافت، و در قرن ۱۸ نوسازی شد. در قرون وسطا[۳] مقر شاهزادگان تورینگیا بود. مینه‌زینگر‌ها[۴] (خنیاگران دوره‌گرد قرون وسطا) آن را به مکانی برای نمایش ذوق شاعرانه خود تبدیل کردند؛ نیز ریچارد واگنر[۵] پردۀ مشهوری از اپرای تانهویزر[۶] را در این مکان خلق کرده است. در ۱۵۲۱م لوتر[۷] را برای محافظت از جانش به وارتبورگ بردند که وی ترجمۀ عهد جدید[۸] را در آن‌جا به پایان برد.