شوکت الملوک شقاقی
| شوکتالملوک شقاقی | |
|---|---|
| زادروز |
تهران 1275ش |
| درگذشت | 1342ش |
| ملیت | ایرانی |
| شغل و تخصص اصلی | نقاش و نگارگر |
| شغل و تخصص های دیگر | فعال اجتماعی |
| آثار | ستایش؛ هفت گنبد بهرام |
| گروه مقاله | نگارگری و مجسمه‌سازی |
| خویشاوندان سرشناس | عفت‌الملوک خواجه‌نوری |
| جوایز و افتخارات | |
شوکتالملوک شقاقی (تهران 1275- 1342ش)
(نام اولیه: شوکتالملوک خواجه‌نوری) نقاش و نگارگر و از نخستین زنان فعال در جنبش‌های اجتماعی زنان ایران. او فرزند میرزا ابوتراب‌خان خواجه‌نوری ملقب به نظم‌الدوله (از بزرگان خاندان خواجه‌نوری) و عفت‌الدوله بود. شوکتالملوک از کودکی به نقاشی علاقه‌مند شد؛ به همین دلیل پدرش که از دوستان نزدیک کمالالملک بود از او خواست که هنر نقاشی را به شوکت و دختر دیگرش –عفت‌الملوک- آموزش بدهد. به دنبال پذیرفتن کمالالملک، شوکت و خواهرش ماهی یک بار در منزلشان از کمالالملک تعلیم می‌گرفتند. به موازات این آموزشها که سه سال به طول انجامید، از آموزش‌های میرزا علی خان محمودیهم –که شاگرد کمالالملک و ناظم مدرسه‌ی صنایع مستظرفه بود- هفته‌ای سه نوبت استفاده می‌کردند. شوکتالملوک در 16 سالگی با سرلشکر هادی خان شقاقی (حصن‌الدوله) ازدواج کرد. او پس از ازدواج، آثارش را با عنوان شوکتالملوک شقاقی امضا کرده است. پس از این ازدواج به دلیل ماموریتهای کاری متعدد همسرش، به کشورهای مختلف سفر کرد و با هنر نقاشی غرب نیز از طریق آثار هنری موجود در موزه‌های مختلف آشنا شد.
او که دست‌پرورده‌ی کمال‌المک و پیرو ناتورالیسم بوده از شیوه‌های سیاه قلم، آبرنگ و رنگ روغن در خلق آثار خود استفاده کرده است. شوکت به خاطر همکاری با خواهرش عفت‌الملوک در تاسیس مدرسه‌ای هنری برای بانوان، به عنوان اولین بانی هنرستان بانوان در ایران به شمار می‌آیند. او علاوه بر نقاشی، در هنر ابریشم‌دوزی (خامه‌دوزی) هم مهارت قابل توجهی داشته است. شوکتالملوک هر سال بخشی از آثار خود را در گالری مهرگان به نمایش می‌گذاشت. او در اثر سرطان کبد درگذشت و در مقبره‌ی خانوادگی همسرش در صفائیه‌ی حرم عبدالعظیم حسنی دفن شد.
از آثار او می‌توان به این تابلوها اشاره کرد: ستایش، هفت گنبد بهرام، اندیشه، خسته، شالیزار، چهره‌ی همسر نقاش، مجلس سلیمان، مکتب، شمال ایران، بهلول، چهره‌ی نقاش و چهره‌ی هوشنگ شقاقی (فرزندش).
منابع
- زنان مودب، بنفشه حجازی؛ انتشارات قصیده‌سرا و آشیان: 1396.
- کارنمای زنان کارای ایران، پوران فرخزاد؛ قطره: 1381.