آواشناسی

آواشناسی (phonology)
مطالعۀ اصوات گفتار. این علم با تولید اصوات (آواشناسی تولیدی)، خصوصیات آکوستیک آن‌ها (آواشناسی آکوستیک)، و چگونگی ترکیب‌شان، منظور ساختن هجاها، کلمات، و جملات (آواشناسی زبانی) سروکار دارد. اولین آواشناسان، محققان هندی بودند (ح ۳۰۰پ‌م) که کوشیدند تلفظ متون مقدس سانسکریت را حفظ کنند. یونانیان باستان به منزلۀ اولین مبدعان نظام نوشتاری براساس الفبای آواشناختی شناخته می‌شوند.

آواشناسی مدرن (نوین) را اَلِگزاندر ملویل‌ بل (۱۸۱۹ـ۱۹۰۵) مطرح کرد؛ کسی که در اثرش با نام گفتار هویدا (۱۸۶۷)، نظام دقیق نشانه‌گذاری برای نوشتن اصوات گفتار را ارائه داد. در قرن ۲۰ زبان‌شناسان بر گسترش نظام و دستگاهی طبقه‌بندی شده تکیه کرده‌اند تا بتوانند مقایسه‌ای میان تمام اصوات گفتار انسان ارائه دهند. وظیفۀ دیگر آواشناسی مدرن، فرآیندها و روش‌های ذهنی درک و دریافت گفتار است.

---