ميرزا محمدصادق مروزی

ميرزا محمدصادق مروزی (         - 1250ق)

(نیز با نام: میرزا صادق وقایع نگار مروزی؛ (متخلص به هما) مورخ عصر قاجار.

او اصالتاً از مردم شاه جهان مرو بوده است. اوایل جوانی اش در آن شهر به تحصیل مقدمات علوم عربی و ادبی پرداخته است.

پس از هجوم ترکمانان و ازبکان، حدود سال 1200ق به کربلا و نجف رفت و پس از آن راهی کاشان شد. در شعر و شاعری نزد حاجی سلیمان خان صباحی کاشانی (متوفی 1206ق) به شاگردی پرداخت و هما تخلص یافت. سپس به تهران رفت و در 1215ق از طرف فتحعلی شاه سمت وقایع نگاری (مورخ دربار سلطنتی) و به نوشتن تاریخ قاجار، به خصوص دورۀ سلطنت فتحعلی شاه مأمور شد.

در 1225ق جلد اول از تاریخ قاجاریه که شامل وقایع ده ساله از زمان پادشاهی آقا محمد خان در 1212 تا 1221ق بود را به نام تاریخ جهان آرا به نظر فتحعلی شاه رساند و سمت داروغگی دفتر سلطنتی به او داده شد.

جلد دوم مربوط به وقایع ده سال دوم سلطنت فتحعلی شاه بود (از 1222 تا 1232ق). پس از آن، عموماً از طرف فتحعلی شاه و عباس میرزا در مأموریت های مختلف داخلی و خارجی بود (به هرات، عثمانی و تفلیس) و به علت مشاغل و مشغله های بسیارش، موفق نشد جلدهای بعد را تألیف کند تا آن که در 1250ق درگذشت.