پرده آخر (فیلم)
The Last Act (movie)
فیلم بلند سینمایی به نویسندگی و کارگردانی واروژ کریممسیحی، تولید سال ۱۳۷۰ش. فیلمی از قدیمیترین دستیار بهرام بیضایی، با همان شیوه و تمهید «نمایش در نمایشِ» بیضایی، که در آن مرزِ بین واقعیت و نمایش درهم میریزد. قصۀ فیلم دربارۀ خواهر و برادری از خانوادهای قدیمی است که براساس نمایشنامهای که برادر نوشته توطئهای را علیه زن برادرشان که دارایی خانواده را به ارث برده طراحی میکنند. داستان این فیلم در سالهای پیش از جنگ جهانی دوم اتفاق میافتد. پردۀ آخر در نهمین دوره جشنواره فیلم فجر در بخشهای مسابقۀ سینمای ایران و مسابقۀ فیلمهای اول و دوم حضور داشت و توانست بعد از نامزدی در 12 رشته، 8 سیمرغ بلورین را از آن خود کند و بدین ترتیب در تاریخ برگزاری جشنوارۀ فیلم فجر پس از آژانس شیشهای (با 9 سیمرغ بلورین) بیشترین سیمرغ جشنواره را دریافت کرده است.
خلاصۀ داستان
تاجالملوک و كامران میرزا، تنها بازماندگان دودمان رفیعالملک، برای تصاحب مجدد خانۀ موروثی خانواده كه پس از غرق شدن برادرشان حسام میرزا در رودخانه به همسرش فروغالزمان به ارث رسیده، دست به توطئه میزنند. نقشۀ توطئه این است كه با اجرای نمایشی كه كامران میرزا نوشته، ثابت كنند كه فروغالزمان مجنون است و احتمالاً بعداً او را از سر راه بردارند. یک گروه دورهگرد تئاتری را استخدام میكنند تا در نقش خدمۀ خانه، در اجرای توطئه كمک كنند. گروه نمایشی كه از نیت نهایی این خواهر و برادر بیخبرند، وارد این بازی میشوند. فروغالزمان كه در شهرستان ساكن بوده، بیخبر از همهجا برای اولین بار وارد این خانه میشود و از همان ابتدا بازی شروع میشود و به او وانمود میكنند كه شوهرش را كشتهاند. فروغالزمان از شهربانی كمک میخواهد و بازرس ركنی و مأمورانش وارد ماجرا میشوند، اما در بازرسیها مدركی به دست نمیآورند و تاجالملوک به طور ضمنی به بازرس ركنی میفهماند كه فروغ دچار پریشانحالی است. با رفتن ركنی و مأمورانش، بازیها ادامه پیدا میكند و فروغ كه ندانسته خود یكی از بازیگران اصلی نمایش است، هربار فریب میخورد و كارش به بیماری میكشد. در ادامۀ نمایش، او را در موقعیتی قرار میدهند كه دست به قتل بزند و طبیعتاً پای بازرس ركنی و همكارانش دوباره به میان كشیده میشود. اما این بار ركنی به ماجرا مشكوک شده، دستور پیگیری و تحقیق میدهد. اما بازی همچنان ادامه دارد. فروغ كه متوجه شده جانش در خطر است، قصد گریز میكند. اما راهش بسته است. او كمكم واقعاً دچار پریشانحالی میشود. تاجالملوک كه گردانندۀ اصلی ماجراست، موقعیت را برای از میان برداشتن او مناسب مییابد. اما گروه بازیگران كه به نیت واقعی او پی بردهاند، خانه را ترک میكنند. كامران میرزا هم كه دلباختۀ فروغ شده، حاضر به قتل او نمیشود و در مقابل خواهرش میایستد. از سوی دیگر ركنی كه در پیگیریهایش اصل ماجرا را كشف كرده، به كمک فروغ میآید و او را در جریان همۀ قضایا قرار میدهد و همچنین، بازیگران را وامیدارد كه به خانه برگردند و در پردۀ آخرِ نمایش، از راز توطئه پردهبرداری كنند. در خاتمه، تاجالملوک كارش به جنون میكشد و فروغ خانه را میبخشد تا به بیمارستانی برای مستمندان تبدیل شود.
جوایز جشنوارۀ فیلم فجر
سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی؛ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش اول زن (فریماه فرجامی)؛ سیمرغ بلورین بهترین فیلمبرداری (اصغر رفیعی جم)؛ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم مرد (سعید پورصمیمی)؛ سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم زن (نیکو خردمند)؛ سیمرغ بلورین بهترین طراح صحنه (حسن فارسی)؛ سیمرغ بلورین بهترین چهرهپردازی (مسعود ولدبیگی و مژده شمسایی)؛ سیمرغ بلورین بهترین صدابرداری (پرویز آبنار)؛ دیپلم افتخار بهترین فیلم از بخش فیلمهای اول و دوم
برخی از بازیگران و عوامل تولید
کارگردان و نویسنده: واروژ کریممسیحی
تهیهکنندگان: مجید مدرسی و محمدمهدی دادگو
مدیر فیلمبرداری: اصغر رفیعیجم
تدوینگران: واروژ کریممسیحی و ژیلا ایپکچی
طراح صحنه و لباس: حسن فارسی
طراحان چهرهپردازی: مسعود ولدبیگی و مژده شمسایی
آهنگساز: بابک بیات
صدابرداران: پرویز آبنار و حسین غفاری
ترکیب صدا: اسحاق خانزادی
بازیگران: فریماه فرجامی؛ داریوش ارجمند؛ نیکو خردمند؛ جمشید هاشمپور ؛ سعید پورصمیمی؛ ماهایا پطروسیان؛ مرتضی ضرابی؛ شهین علیزاده؛ غلامحسین لطفی؛ حسین محجوب؛ ادیک اصلانیان؛ لوریک میناسیان