امامزاده یحیی (ورامین)

بقعه‌ای واقع در جنوب شرقی شهر ورامین، از نوادگان امام حسن (ع). او را عبدالله بن عزیز، حاکم شهر ری، به‌ شهادت رساند. ساختمان بنا مربوط به قرن ۷ق است. بخش عمدۀ کاشی‌های داخل بقعه و نیز محراب آن که مربوط به ۶۶۳ق است و تا ۱۲۹۹ق برجای بوده، به یغما رفته است. قسمتی از این محراب همراه با سنگ قبر نفیس و کم‌نظیر آن، متعلق‌ به ۷۰۵ق، هم‌اکنون در موزۀ ارمیتاژ، در سن‌پترزبورگِ‌ روسیه، نگهداری می‌شود. بنای امامزاده در سال ۱۳۱۲ش در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌ است.

مشخصات معماری

بنای بقعه به شکل برج و متشکل از یک طرح هشت‌ضلعی از داخل و چهارضلعی از بیرون با یک ایوان ورودی از جانب شمال است. به این بقعه دو ایوان شمالی و جنوبی، ده غرفه در اضلاع شرقی و غربی دیواره، هشت دریچۀ مشبک در گنبد آجری آن که فاقد تزئینات کاشی‌کاری بوده و سردر جدیدی در قسمت جنوبی به منظور نگهداری و جلوگیری از ریزش بنا اضافه شده است. گنبد بزرگ آجری امامزاده به شکل پلکانی متشّکل از دایره‌های هم‌مرکز ساخته شده که روی یک هشت‌ضلعی می‌نشیند و سپس بر روی مربّع قرار می‌گیرد.