استخر، شهر قدیم
اِستخر، شهر قدیم
(نام سابق: اصطخر؛ اسطخر) واقع در فارس. ویرانههای آن در هفتکیلومتری غرب تخت جمشید، در درۀ رودخانۀ پلوار، است. احتمالاً پس از ویرانشدن تخت جمشید ساخته شد و از شهرهای بزرگ و عمدۀ فارس بود. در روزگار ساسانیان مرکز دینی و سیاسی ایران بود و در برابر حملۀ اعراب مسلمان به ایران، بهسختی، مقاومت کرد و در ۲۳ق تازیان آن را فتح کردند. در نخستین قرنهای ورود اسلام، همچنان پر رونق و باشکوه بود. بنای شیراز، در ۶۴ق، از اهمیت آن کاست. اهالی آن در زمان دیلمیان برضد حاکم وقت شورش کردند که عضدالدولۀ دیلمی سپاهی به آنجا روانه و شهر را ویران کرد و خرابههای آن همچنان باقی است.