ارته باذ (۱)
اَرتَه‌باذ (۱)
فرماندۀ پارتیان و خوارزمیان در لشکرکشی خشایارشای اول هخامنشی به یونان، پسر فارناکِس. ارته‌باذ ابتدا خشایارشا را تا تنگۀ هِلْس‌پونت (داردانِل) همراهی کرد، سپس مأمور نگهبانی از پس کرانه‌ها شد تا راه رسیدن آذوقه و ساز و برگ بسته نشود. ارته‌باذ در نبرد پِلاتِه (۴۷۹پ‌م) به مَردونیِه، سپهسالار ایران، توصیه کرد که بدون عملیات نظامی، کار خود را با رشوه پیش ببرد؛ اما مردونیه این پیشنهاد را نپذیرفت و در نبردگاه کشته شد. ارته‌باذ نیز بدون این‌که سپاه خود را درگیر کند، عقب نشست. او در روزگار سلطنت اردشیر اول هخامنشی، یکی از فرماندهان سپاه ایران برای درهم شکستن شورش مصر بود. در ۴۵۶پ‌م کشتی‌های جنگی هخامنشی به رهبری ارته‌باذ رهسپار مَصب نیل شدند و سرانجام، طغیان مصر پایان یافت (۴۵۴پ‌م). در ۴۵۰پ‌م ارته‌باذ با ۳۰۰ کشتی از قِبرِس در برابر کیمون، سردار آتنی دفاع کرد. به‌دنبال این وقایع، «صلح کالیاس» میان ایران و یونان برقرار شد.