طهماسب صفوی اول
طهماسْب صفوی اول (۹۱۹ـ۹۸۴ق)
دومین پادشاه ایران از سلسلۀ صفویه (حک: ۹۳۰ـ۹۸۴ق)؛ پسر ارشد و جانشین شاه اسماعیل اول صفوی. شاهطهماسب پس از پایاندادن به جنگ میان قبایل استاجلو و شاملوی قزلباش، همایون شاه گورکانی را در جلوس بر تخت شاهنشاهی هندوستان یاری کرد (۹۳۲ق). مهم‌ترین رویدادهای دورۀ سلطنت او، پس‌گیری هرات از عبیدالله‌‌خان ازبک (۹۳۵ق)، پایاندادن به حکومت با شاهرخ بن فرخ پادشاه شروان (۹۴۵ق)، فتوحات در قفقاز (۹۴۶ـ۹۴۷ و ۹۶۰ق)، انتقال پایتخت از تبریز به قزوین، انعقاد قرارداد صلح آماسیه با سلطان سلیمان قانونی به‌‌منظور پایاندادن به تهدیدات عثمانی‌ها (۹۶۲ق)، جنگ‌های متعدد با گرجستان (۹۴۷ـ۹۷۶ق)، رد پیشنهاد اتحاد بازرگانی با انگلیسی‌ها، ابداع منصب توپچی‌باشی و رده تفنگچیان در سپاه صفوی، جنگ با خان احمد گیلانی، حاکم گیلان، فرونشاندن شورش سام میرزا برادر خود (۶۶۹ق) سرکوب صوفیان قزلباش شورشی بود. شاهطهماسب طولانی‌ترین دورۀ سلطنت را در میان سلاطین سلسلۀ صفوی داشت. و پادشاهی خشن، مال‌دوست، متعصب و علاقه‌مند به خط و نقاشی و شعر و تعبیر خواب و خرسواری بود. او کتابی در شرح زندگانی خود با نام تذکرۀ شاهطهماسب نوشته است. در زمان پادشاهی وی آنتونی جنکینسون از طرف ملکه الیزابت و بازرگانانی و نیز نمایندگانی از طرف کشور پرتغال به دربار ایران آمدند.