استبداد صغیر
اِستبداد صغیر
دوره‌ای کوتاه از تاریخ سیاسی معاصر ایران که از بهتوپبستن مجلس شورای ملی در ۲۳ جمادی‌الاولی ۱۳۲۶ق شروع و با خلع محمدعلی شاه در ۲۶ جمادی‌الثانی ۱۳۲۷ق ختم می‌شود. بعد از بهتوپبستن مجلس، گروهی از نمایندگان و مشروطه‌خواهان پس از ضرب و جرح، دستگیر، اعدام یا تبعید و گروهی نیز متواری و عده‌ای هم به سفارت انگلستان پناهنده و روزنامه‌های مشروطه‌خواه و انجمن‌های هوادار نیز ناگهان تعطیل شدند تا گروهی از مردم به رهبری ستارخان، علیه حکومت مرکزی قیام مسلحانه و از شهر تبریز به‌‌صورت سنگری در مقابل نیروهای استبداد دفاع کردند. مراجع مشروطه‌خواه نجف، ضمن تأیید قیام مردم تبریز، به تکفیر شاه و جهاد علیه او فتوا دادند. با حمایت همه‌جانبۀ مردم تبریز از ستارخان و احتمال بروز قیام‌های مشابهی در تهران و سایر شهرها، نیروهای استبدادی پس از چند ماه محاصره تبریز، سرانجام عقب نشستند و با توافق پنهانی سفیران روسیه و انگلستان، نیروهای روس جانشین نیروهای دولتی شدند. از سوی دیگر، سپهدار تُنکابِنی، و نیز سردار اسعد بختیاری، در رأس نیروهای ایلاتی و مردمی، روانه تهران شدند. نیروهای دولتی پس از زدوخورد اندکی، تسلیم نیروهای مهاجم شدند و تهران به‌تصرّف نیروهای گیلانی و بختیاری درآمد.