اسکار، جایزه
اُسکار، جایزۀ (Academy Award)
جایزه‌ای که آکادمی هنرها و علوم سینمایی امریکا[۱] از ۱۹۲۷ به فیلم‌های برگزیده در هر سال اعطا می‌کند. از آن‌جا که فیلم‌سازی فعالیتی گروهی است که با بهره‌گیری از رشته‌های متنوع صورت می‌گیرد، جایزۀ اسکار نیز به رشته‌های گوناگونی تعلق می‌گیرد. این جایزه، که از مهم‌ترین جوایز در صنعت سینماست، عملاً موفقیت تجاری فیلم‌های برگزیده را تضمین می‌کند. این جایزه، که مجسمه‌ای است طلااندود، از ۱۹۳۱ اسکار[۲] نامیده شد. مهم‌ترین جوایز اسکار برای بهترین فیلم، بهترین کارگردان، بهترین بازیگر مرد، و بهترین بازیگر زن در نظر گرفته شده است. البته این جایزه به رشته‌های دیگری همچون فیلم‌نامۀ غیراقتباسی[۳]، فیلم‌نامۀ اقتباسی[۴]، فیلم‌برداری، تدوین[۵]، بازیگر نقش دوم مرد، بازیگر نقش دوم زن، و نیز به موارد دیگری همچون فیلم مستند[۶]، فیلم کوتاه[۷]، انیمیشن (تصویر متحرک)[۸]، فیلم زبان خارجی[۹]، جلوه‌های ویژه[۱۰]، چهره‌پردازی[۱۱]، کارگردانی هنری[۱۲]، و موسیقی متن[۱۳] اهدا میشود. مراسم اهدای جوایز اسکار ۱۹۹۹، که در ۲۱ مارس همان سال (۱ فروردین ۱۳۷۷) از تلویزیون‌های ۱۲۵ کشور و منطقۀ جهان ـ ازجمله یوگسلاوی[۱۴]، بوسنی ـ هرزگوین، فرانسه، برزیل، و نیوزیلند ـ پخش شد، تقریباً ۱میلیارد بیننده داشت. در امریکا حدود ۴۵.۶میلیون نفر شاهد این مراسم بودند که، در مقایسه با ۵۵.۳میلیون نفر تماشاگر سال پیش، کاهش نظرگیری داشت.
| سال | بهترین فیلم | بهترین كارگردان | بهترین بازیگر مرد | بهترین بازیگری زن |
|---|---|---|---|---|
| 1928 | بال‌ها | فرانك بورزیج (آسمان هفتم) | امیل یانینگس (آخرین فرمان) | جنت گینور (آسمان هفتم) |
| 1928 | بال‌ها | لوئیس مایلستون (دو دلاور عرب) | امیل یانینگس (آخرین فرمان) | جنت گینور (آسمان هفتم) |
| 1929 | نوای برادوی | فرانك لوید (بانوی آسمانی) | وارنر باكستر (در آریزونای قدیم) | مری پیكفورد (كوكت) |
| 1930 | در جبهه غرب | لوئیس مایلستون | جورج آرلیس (دیزرائیلی) | نورما شیرر (مطلّقه) |
| 1930 | خبری نیست | (در جبهه غرب خبری نیست) | جورج آرلیس (دیزرائیلی) | نورما شیرر (مطلّقه) |
| 1931 | سیمارون | نورمن تاروگ (اسكیپی) | لاینل بریمور (روح آزاد) | ماری درسلر (مین و بیل) |
| 1932 | گراند هتل | فرانك بورزیج (دختر بد) | فردریك مارچ (دكتر جكیل و آقای هاید)/والاس (بیری قهرمان) | هلن هیز (گناه مادلن كلوده) |
| 1933 | رژه | فرانك لوید (رژه) | چارلز لاتن | كاترین هپبورن (شكوه صبحگاهی) |
| 1933 | رژه | فرانك لوید (رژه) | (زندگی خصوصی هنری هشتم) | كاترین هپبورن (شكوه صبحگاهی) |
| 1934 | در یك شب اتفاق افتاد | فرانك كاپرا (در یك شب اتفاق افتاد) | كلارك گیِبل | كلودت كولبرت |
| 1934 | در یك شب اتفاق افتاد | فرانك كاپرا (در یك شب اتفاق افتاد) | (در یك شب اتفاق افتاد) | (در یك شب اتفاق افتاد) |
| 1935 | شورش در كشتی بونتی | جان فورد (خبرچین) | ویكتور مك‌لاگلن (خبرچین) | بِت دیویس (خطرناك) |
| 1936 | زیگفلد بزرگ | فرانك كاپرا | پل مونی | لوئیز رینر (زیگفلد بزرگ) |
| 1936 | زیگفلد بزرگ | (آقای دیدز به شهر می‌رود) | (سرگذشت لوئی باشعور) | لوئیز رینر (زیگفلد بزرگ) |
| 1937 | زندگی امیل زولا | لئو مك‌كاری (حقیقت اَسَفبار) | اسپنسر تریسی (ناخدایان شجاع) | لوئیز رینز (خاك خوب) |
| 1938 | نمی‌توانی این را | فرانك كاپرا | اسپنسر تریسی (شهر پسران) | بِت دیویس (جزه‌بل) |
| 1938 | با خودت ببری | (نمی‌توانی این را با خودت ببری) | اسپنسر تریسی (شهر پسران) | بِت دیویس (جزه‌بل) |
| 1939 | برباد رفته | ویكتور فلمینگ (برباد رفته) | رابرت دونات | ویوین لی (برباد رفته) |
| 1939 | برباد رفته | ویكتور فلمینگ (برباد رفته) | (خداحافظ، آقای چیپس) | ویوین لی (برباد رفته) |
| 1940 | ربكا | جان فورد (خوشه‌های خشم) | جیمز استوارت (داستان فیلادلفیا) | جینجر راجرز (كیتی فویل) |
| 1941 | درة من چقدر | جان فورد (درة من چقدر سرسبز بود) | گری گوپر (گروهبان یورك) | جون فونتین (بدگمان) |
| سرسبز بود | جان فورد (درة من چقدر سرسبز بود) | گری گوپر (گروهبان یورك) | جون فونتین (بدگمان) | |
| 1942 | خانم مینی‌ور | ویلیام وایلر (خانم مینی‌ور) | جیمز كاگنی (یانكی دودل دندی) | گریر گارسون (خانم مینی‌ور) |
| 1943 | كازابلانكا | مایكل كورتیز (كازابلانكا) | پل لوكاس (نگهبان راین) | جنیفر جونز (آهنگ برنادت) |
| 1944 | راه خودم را می‌روم | لئو مك‌كری (راه خودم را می‌روم) | بینگ كرازبی (راه خودم را می‌روم) | اینگرید برگمن (چراغ‌گاز) |
| 1945 | تعطیلات ازدست رفته | بیلی وایلدر | رِی میلاند | جوآن كرافورد (میلدرد پیِرس) |
| 1945 | تعطیلات ازدست رفته | (تعطیلات ازدست رفته) | (تعطیلات ازدست رفته) | جوآن كرافورد (میلدرد پیِرس) |
| 1946 | بهترین سال‌های | ویلیام وایلر | فردریك مارچ | اولیویا دو هاویلند |
| زندگی ما | (بهترین سال‌های زندگی ما) | (بهترین سال‌های زندگی ما) | (هركه را قسمتی است) | |
| 1947 | قول مردانه | الیا كازان (قول مردانه) | رونالد كولمن (زندگی دوگانه) | لورتا یانگ (دختر زارع) |
| 1948 | هملت | جان هیوستون (گنج‌های سیرا مادره) | لارنس اولیویه (هملت) | جین وایمن (جانی بلیندا) |
| 1949 | همه فرمانبران شاه | جوزف منكیه‌ویتس | برادویك كرافورد | اولیویا دو هاویلند (وارث) |
| 1949 | همه فرمانبران شاه | (نامه‌ای به سه زن) | (همه فرمانبران شاه) | اولیویا دو هاویلند (وارث) |
| 1950 | همه چیز دربارة ایو | جوزف منكیه‌ویتس | خوزه فرر (سیرانو دوبرژ راك) | جودی هالیدی (زادة دیروز) |
| 1950 | همه چیز دربارة ایو | (همه چیز دربارة ایو) | خوزه فرر (سیرانو دوبرژ راك) | جودی هالیدی (زادة دیروز) |
| 1951 | یك امریكایی در پاریس | جورج استیونس (مكانی در آفتاب) | هامفری بوگارت | ویوین لی (اتوبوسی به نام هوس) |
| 1951 | یك امریكایی در پاریس | جورج استیونس (مكانی در آفتاب) | (قایق افریكن كوئین) | ویوین لی (اتوبوسی به نام هوس) |
| 1952 | بزرگ‌ترین نمایش | جان فورد (مرد آرام) | گری كوپر (ماجرای نیمروز) | شرلی بوث (شیبای كوچك) |
| 1952 | روی زمین | جان فورد (مرد آرام) | گری كوپر (ماجرای نیمروز) | شرلی بوث (شیبای كوچك) |
| 1953 | از این‌جا تا ابدیت | فرد زینه مان (از این‌جا تا ابدیت) | ویلیام هولدن (بازداشتگاه 17) | آدری هپبورن (تعطیلات رمی) |
| 1954 | در بارانداز | الیا كازان (در بارانداز) | مارلون براندو (در بارانداز) | گریس كلی (دختر روستایی) |
| 1955 | مارتی | دلبرت مان (مارتی) | ارنست بورگناین (مارتی) | آنا مانیانی (خال گل سرخ) |
| 1956 | دور دنیا در هشتاد روز | جورج استیونسون (غول) | یول برینر (سلطان و من) | اینگرید برگمن (آناستازیا) |
| 1957 | پل رودخانه كوای | دیوید لین (پل رودخانة كوای) | الك گینس (پل رودخانة كوای) | جوآن وودوارد (سه چهره ایو) |
| 1958 | ژی‌ژی | وینسنت مینه‌لی (ژی‌ژی) | دیوید نیوِن (میزهای جداگانه) | سوزان هیوارد |
| 1958 | ژی‌ژی | وینسنت مینه‌لی (ژی‌ژی) | دیوید نیوِن (میزهای جداگانه) | (می‌خواهم زنده بمانم) |
| 1959 | بن‌هور | ویلیام وایلر (بن‌هور) | چارلتن هِستون (بن‌هور) | سیمون سینیوره (اتاق طبقه بالا) |
| 1960 | آپارتمان | بیلی وایلدر (آپارتمان) | برت لنكستر (المر گنتری) | الیزابت تیلور (باتر فیلدهشت) |
| 1961 | داستان وست ساید | رابرت وایز (داستان وست ساید) | ماكسیمیلیان شل | سوفیا لورن (دو زن) |
| 1961 | داستان وست ساید | رابرت وایز (داستان وست ساید) | (محاكمه در نورنبرگ) | سوفیا لورن (دو زن) |
| 1962 | لورنس عربستان | دیوید لین (لورنس عربستان) | گریگوری پك (كشتن مرغ مقلد) | آن بنكرافت (معجزه‌گر) |
| 1963 | تام جونز | تونی ریچاردسون (تام جونز) | سیدنی پواتیه (زنبق‌های مزرعه) | پاتریشیا نیل (هاد) |
| 1964 | بانوی زیبای من | جورج كیوكر (بانوی زیبای من) | ركس هریسون (بانوی زیبای من) | جولی اندروز (مری پاپینز) |
| 1965 | آوای موسیقی | رابرت وایز (آوای موسیقی) | لی ماروین (كت بالو) | جولی كریستی (نازنین) |
| سال | بهترین فیلم | بهترین كارگردان | بهترین بازیگر مرد | بهترین بازیگری زن |
| 1966 | مردی برای تمام فصول | فرد زینه‌مان | پل اسكافیلد | الیزابت تیلور |
| 1966 | مردی برای تمام فصول | (مردی برای تمام فصول) | (مردی برای تمام فصول) | (چه كسی از ویرجینیا وولف می‌ترسد؟) |
| 1967 | در گرمای شب | مایك نیكولز (فارغ‌التحصیل) | راد استایگر (در گرمای شب) | كاترین هپبورن (حدس بزن چه كسی برای شام می‌آید؟) |
| 1968 | آلیور | كارول رید (آلیور) | كلیف رابرتسون (چارلی) | كاترین هپبورن (شیر در زمستان)/باربرا استرایسند (دختر مضحك) |
| 1969 | كابوی نیمه‌شب | جان شلزینگر (كابوی نیمه‌شب) | جان وین (شهادت واقعی) | مگی اسمیت (جین برودی) |
| 1970 | پتن | فرانكلین شافنر (پتن) | جورج سی اسكات (پتن) | گلندا جكسون (زنان عاشق) |
| 1971 | ارتباط فرانسوی | ویلیام فرید كین (ارتباط فرانسوی) | جین هكمن (ارتباط فرانسوی) | جین فاندا (كلوت) |
| 1972 | پدرخوانده | باب فاسی (كاباره) | مارلون براندو (پدرخوانده) | لیزا مینه‌لی (كاباره) |
| 1973 | نیش | جورج روی هیل (نیش) | جك لمون (ببر را نجات بده) | گلندا جكسون (اثر تشخص) |
| 1974 | پدرخوانده (قسمت دوم) | فرانسیس فورد كوپولا (پدرخوانده قسمت دوم) | آرت كارنی (هری و تونتو) | الن برنستاین (آلیس دیگر این‌جا زندگی نمی‌كند) |
| 1975 | پرواز بر فراز | میلوش فورمن (پرواز بر فراز | جك نیكلسون (پرواز بر فراز آشیانه فاخته) | لوئیز فلچر (پرواز بر فراز آشیانه فاخته) |
| 1975 | آشیانه فاخته | آشیانه فاخته) | جك نیكلسون (پرواز بر فراز آشیانه فاخته) | لوئیز فلچر (پرواز بر فراز آشیانه فاخته) |
| 1976 | راكی | جان آویلدسن (راكی) | پیتر فینچ (شبكه) | فی داناوی (شبكه) |
| 1977 | آنی هال | وودی آلن (آنی هال) | ریچارد دریفوس (دختر خداحافظی) | دایان كیتون (آنی هال) |
| 1978 | شكارچی گوزن | مایكل چیمینو (شكارچی گوزن) | جان وویت (بازگشت به خانه) | جین فاندا (بازگشت به خانه) |
| 1979 | كریمر علیه كریمر | رابرت بنتون (كریمر علیه كریمر) | داستین هافمن (كریمر علیه كریمر) | سالی فیلد (نورما ری) |
| 1980 | مردم عادی | رابرت ردفورد (مردم عادی) | رابرت دِنیرو (گاو خشمگین) | سیسی اسپیسك (دختر معدنچی زغال‌سنگ) |
| 1981 | ارابه‌های آتش | وارن بیتی (سرخ‌ها) | هنری فاندا (كنار بركه طلایی) | كاترین هپبورن (كنار بركه طلایی) |
| 1982 | گاندی | ریچارد اَتنبرو (گاندی) | بن كینگزلی (گاندی) | مریل استریپ (انتخاب سوفی) |
| 1983 | دوران مهرورزی | جیمز ال بروكس (دوران مهرورزی) | رابرت دووال (بخشش‌های مهر‌آمیز) | شرلی مكلین (دوران مهرورزی) |
| 1984 | آمادئوس | میلوش فورمن (آمادئوس) | اف مورای آبراهام (آمادئوس) | سالی فیلد (جایی در قلب) |
| 1985 | از دل افریقا | سیدنی پولاك (از دل افریقا) | ویلیام هرت (بوسة زن عنكبوتی) | جرالدین پیج (سفر به باونتی فول) |
| 1986 | جوخه | اولیور استون (جوخه) | پل نیومن (رنگ پول) | مارلی ماتلین (فرزندان خداوندی كوچك‌تر) |
| 1987 | آخرین امپراتور | برناردو برتولوچی (آخرین امپراتور) | مایكل داگلاس (وال استریت) | شِر (ماه‌زده) |
| 1988 | رِین‌مَن | بری لوینسون (رین‌من) | داستین هافمن (رین‌من) | جودی فاستر (متهم) |
| 1989 | رانندگی برای خانم دیزی | اولیور استون (متولد چهارم ژوئیه) | دانیل دی‌لوئیس (پای چپ من) | جسیكا تندی (رانندگی برای خانم دیزی) |
| 1990 | رقصنده با گرگ‌ها | كوین كاستنر (رقصنده با گرگ‌ها) | جرمی آیرونز (بخت‌برگشتگی) | كتی بیتس (میزری) |
| 1991 | سكوت بره‌ها | جاناتان دمی (سكوت بره‌ها) | آنتونی هاپكینز (سكوت‌بره‌ها) | جودی فاستر (سكوت بره‌ها) |
| 1992 | نابخشوده | كلینت ایستوود (نابخشوده) | آل پاچینو (بوی خوش زن) | اما تامپسون (هاواردز انِد) |
| 1993 | فهرست شیندلر | استیون اسپیلبرگ (فهرست شیندلر) | تام هنكس (فیلادلفیا) | هالی هانتر (پیانو) |
| 1994 | فارست گامپ | رابرت زمِكیس (فارست گامپ) | تام هنكس (فارست گامپ) | جسیكا لَنگ (آسمان آبی) |
| 1995 | دلاور | مل گیبسون (دلاور) | نیكلاس كیج | سوزان ساراندون (آخرین گام‌های یك محكوم به اعدام) |
| 1995 | دلاور | مل گیبسون (دلاور) | (ترك لاس‌وگاس) | سوزان ساراندون (آخرین گام‌های یك محكوم به اعدام) |
| 1996 | بیمار انگلیسی | آنتونی مینگلا | جفری راش (درخشش) | فرانسیس مك دورماند (فارگو) |
| 1996 | بیمار انگلیسی | (بیمار انگلیسی) | جفری راش (درخشش) | فرانسیس مك دورماند (فارگو) |
| 1997 | تایتانیك | جیمز كامرون (تایتانیك) | جك نیكلسون | هلن هانت (بهتر از این نمی‌شد) |
| 1997 | تایتانیك | جیمز كامرون (تایتانیك) | (بهتر از این نمی‌شد) | هلن هانت (بهتر از این نمی‌شد) |
| 1998 | شكسپیر عاشق | استیون اسپیلبرگ (نجات سرباز رایان) | روبرتو بنینی (زندگی زیباست) | گوئینت پالترو (شكسپیر عاشق) |
| 1999 | زیبای امریكایی | سام مندس (زیبای امریكایی) | كوین اسپیسی (زیبای امریكایی) | هیلاری سوانك |
| 1999 | زیبای امریكایی | سام مندس (زیبای امریكایی) | كوین اسپیسی (زیبای امریكایی) | (پسرها گریه نمی‌كنند) |
| 2000 | گلادیاتور | استیون سادربرگ (قاچاق) | راسل كرو (گلادیاتور) | جولیا رابرتز (ارین براكوویچ) |
| 2001 | ذهن زیبا | ران هوارد (ذهن زیبا) | دنزل واشینگتن (روز آموزش) | هالی بری (ضیافت هیولا) |
| 2002 | شیكاگو | رومن پولانسكی (نوازندة پیانو) | آدرین برودی (نوازندة پیانو) | نیكول كیدمن (ساعت‌ها) |
| 2003 | ارباب حلقه‌ها | پیتر جكسون (ارباب حلقه‌ها) | شون پن (رودخانة مرموز) | شارلیز ترون (هیولا) |
| 2004 | دختر میلیون‌دلاری | كلینت ایستوود (دختر میلیون‌دلاری) | جِیمی فاكس (رِی) | هیلاری سوانك (دختر میلیون‌دلاری) |
| 2005 | تصادف | آنگ لی (كوه بروك‌‌بك) | فیلیپ سیمور هافمن (كاپوتی) | ریس ویترسپون |
| 2005 | تصادف | آنگ لی (كوه بروك‌‌بك) | فیلیپ سیمور هافمن (كاپوتی) | (دست از پا خطا نمی‌كنم) |
| 2006 | رفتگان | مارتین اسكورسیزی (رفتگان) | فارست ویتاكر | هلن میرن (ملكه) |
| 2006 | رفتگان | مارتین اسكورسیزی (رفتگان) | (آخرین شاه اسكاتلند) | هلن میرن (ملكه) |
| 2007 | پیرمردها سرزمینی ندارند | جوئل وایتن كوئن | دانیل دی لوئیس | ماریون كوتیار (دخترك/زندگی همچون گل سرخ) |
| 2007 | پیرمردها سرزمینی ندارند | (پیرمردها سرزمینی ندارند) | (خون به پا میشود) | ماریون كوتیار (دخترك/زندگی همچون گل سرخ) |
| 2008 | میلیونر زاغه‌نشین | دیوید بویل (میلیونر زاغه‌نشین) | شون پن (میلک) | کیت وینسنت (کتابخوان) |