اسکار، جایزه

از ویکیجو | دانشنامه آزاد پارسی

اُسکار، جایزۀ (Academy Award)

اُسکار، جايزه

جایزه‌ای که آکادمی هنرها و علوم سینمایی امریکا[۱] از ۱۹۲۷ به فیلم‌های برگزیده در هر سال اعطا می‌کند. از آن‌جا که فیلم‌سازی فعالیتی گروهی است که با بهره‌گیری از رشته‌های متنوع صورت می‌گیرد، جایزۀ اسکار نیز به رشته‌های گوناگونی تعلق می‌گیرد. این جایزه، که از مهم‌ترین جوایز در صنعت سینماست، عملاً موفقیت تجاری فیلم‌های برگزیده را تضمین می‌کند. این جایزه، که مجسمه‌ای است طلااندود، از ۱۹۳۱ اسکار[۲] نامیده شد. مهم‌ترین جوایز اسکار برای بهترین فیلم، بهترین کارگردان، بهترین بازیگر مرد، و بهترین بازیگر زن در نظر گرفته‌ شده‌ است. البته این جایزه به رشته‌های دیگری همچون فیلم‌نامۀ غیراقتباسی[۳]، فیلم‌نامۀ اقتباسی[۴]، فیلم‌برداری، تدوین[۵]، بازیگر نقش دوم مرد، بازیگر نقش دوم زن، و نیز به موارد دیگری همچون فیلم مستند[۶]، فیلم کوتاه[۷]، انیمیشن (تصویر متحرک)[۸]، فیلم زبان خارجی[۹]، جلوه‌های ویژه[۱۰]، چهره‌پردازی[۱۱]، کارگردانی هنری[۱۲]، و موسیقی متن[۱۳] اهدا می‌‌شود. مراسم اهدای جوایز اسکار ۱۹۹۹، که در ۲۱ مارس همان سال (۱ فروردین ۱۳۷۷) از تلویزیون‌های ۱۲۵ کشور و منطقۀ جهان ـ ازجمله یوگسلاوی[۱۴]، بوسنی ـ هرزگوین، فرانسه، برزیل، و نیوزیلند‌ ـ پخش شد، تقریباً ۱میلیارد بیننده داشت. در امریکا حدود ۴۵.۶میلیون نفر شاهد این مراسم بودند که، در مقایسه با ۵۵.۳میلیون نفر تماشاگر سال پیش، کاهش نظرگیری داشت.

سال بهترین فیلم بهترین كارگردان بهترین بازیگر مرد بهترین بازیگری زن
1928 بال‌ها فرانك بورزیج (آسمان هفتم) امیل یانینگس (آخرین فرمان) جنت گینور (آسمان هفتم)
1928 بال‌ها لوئیس مایلستون (دو دلاور عرب) امیل یانینگس (آخرین فرمان) جنت گینور (آسمان هفتم)
1929 نوای برادوی فرانك لوید (بانوی آسمانی) وارنر باكستر (در آریزونای قدیم) مری پیكفورد (كوكت)
1930 در جبهه غرب لوئیس مایلستون جورج آرلیس (دیزرائیلی) نورما شیرر (مطلّقه)
1930 خبری نیست (در جبهه غرب خبری نیست) جورج آرلیس (دیزرائیلی) نورما شیرر (مطلّقه)
1931 سیمارون نورمن تاروگ (اسكیپی) لاینل بریمور (روح آزاد) ماری درسلر (مین و بیل)
1932 گراند هتل فرانك بورزیج (دختر بد) فردریك مارچ (دكتر جكیل و آقای هاید)/والاس (بیری قهرمان) هلن هیز (گناه مادلن كلوده)
1933 رژه فرانك لوید (رژه) چارلز لاتن كاترین هپبورن (شكوه صبحگاهی)
1933 رژه فرانك لوید (رژه) (زندگی خصوصی هنری هشتم) كاترین هپبورن (شكوه صبحگاهی)
1934 در یك شب اتفاق افتاد فرانك كاپرا (در یك شب اتفاق افتاد) كلارك گیِبل كلودت كولبرت
1934 در یك شب اتفاق افتاد فرانك كاپرا (در یك شب اتفاق افتاد) (در یك شب اتفاق افتاد) (در یك شب اتفاق افتاد)
1935 شورش در كشتی بونتی جان فورد (خبرچین) ویكتور مك‌لاگلن (خبرچین) بِت دیویس (خطرناك)
1936 زیگفلد بزرگ فرانك كاپرا پل مونی لوئیز رینر (زیگفلد بزرگ)
1936 زیگفلد بزرگ (آقای دیدز به شهر می‌رود) (سرگذشت لوئی باشعور) لوئیز رینر (زیگفلد بزرگ)
1937 زندگی امیل زولا لئو مك‌كاری (حقیقت اَسَفبار) اسپنسر تریسی (ناخدایان شجاع) لوئیز رینز (خاك خوب)
1938 نمی‌توانی این را فرانك كاپرا اسپنسر تریسی (شهر پسران) بِت دیویس (جزه‌بل)
1938 با خودت ببری (نمی‌توانی این را با خودت ببری) اسپنسر تریسی (شهر پسران) بِت دیویس (جزه‌بل)
1939 برباد رفته ویكتور فلمینگ (برباد رفته) رابرت دونات ویوین لی (برباد رفته)
1939 برباد رفته ویكتور فلمینگ (برباد رفته) (خداحافظ، آقای چیپس) ویوین لی (برباد رفته)
1940 ربكا جان فورد (خوشه‌های خشم) جیمز استوارت (داستان فیلادلفیا) جینجر راجرز (كیتی فویل)
1941 درة من چقدر جان فورد (درة من چقدر سرسبز بود) گری گوپر (گروهبان یورك) جون فونتین (بدگمان)
  سرسبز بود جان فورد (درة من چقدر سرسبز بود) گری گوپر (گروهبان یورك) جون فونتین (بدگمان)
1942 خانم مینی‌ور ویلیام وایلر (خانم مینی‌ور) جیمز كاگنی (یانكی دودل دندی) گریر گارسون (خانم مینی‌ور)
1943 كازابلانكا مایكل كورتیز (كازابلانكا) پل لوكاس (نگهبان راین) جنیفر جونز (آهنگ برنادت)
1944 راه خودم را می‌روم لئو مك‌كری (راه خودم را می‌روم) بینگ كرازبی (راه خودم را می‌روم) اینگرید برگمن (چراغ‌گاز)
1945 تعطیلات ازدست رفته بیلی وایلدر رِی میلاند جوآن كرافورد (میلدرد پیِرس)
1945 تعطیلات ازدست رفته (تعطیلات ازدست رفته) (تعطیلات ازدست رفته) جوآن كرافورد (میلدرد پیِرس)
1946 بهترین سال‌های ویلیام وایلر فردریك مارچ اولیویا دو هاویلند
  زندگی ما (بهترین سال‌های زندگی‌ ما) (بهترین سال‌های زندگی ما) (هركه را قسمتی است)
1947 قول مردانه الیا كازان (قول مردانه) رونالد كولمن (زندگی دوگانه) لورتا یانگ (دختر زارع)
1948 هملت جان هیوستون (گنج‌های سیرا مادره) لارنس اولیویه (هملت) جین وایمن (جانی بلیندا)
1949 همه فرمانبران شاه جوزف منكیه‌ویتس برادویك كرافورد اولیویا دو هاویلند (وارث)
1949 همه فرمانبران شاه (نامه‌ای به سه زن) (همه فرمانبران شاه) اولیویا دو هاویلند (وارث)
1950 همه چیز دربارة ایو جوزف منكیه‌ویتس خوزه فرر (سیرانو دوبرژ راك) جودی هالیدی (زادة دیروز)
1950 همه چیز دربارة ایو (همه چیز دربارة ایو) خوزه فرر (سیرانو دوبرژ راك) جودی هالیدی (زادة دیروز)
1951 یك امریكایی در پاریس جورج استیونس (مكانی در آفتاب) هامفری بوگارت ویوین لی (اتوبوسی به نام هوس)
1951 یك امریكایی در پاریس جورج استیونس (مكانی در آفتاب) (قایق افریكن كوئین) ویوین لی (اتوبوسی به نام هوس)
1952 بزرگ‌ترین نمایش جان فورد (مرد آرام) گری كوپر (ماجرای نیمروز) شرلی بوث (شیبای كوچك)
1952 روی زمین جان فورد (مرد آرام) گری كوپر (ماجرای نیمروز) شرلی بوث (شیبای كوچك)
1953 از این‌جا تا ابدیت فرد زینه مان (از این‌جا تا ابدیت) ویلیام هولدن (بازداشتگاه 17) آدری هپبورن (تعطیلات رمی)
1954 در بارانداز الیا كازان (در بارانداز) مارلون براندو (در بارانداز) گریس كلی (دختر روستایی)
1955 مارتی دلبرت مان (مارتی) ارنست بورگناین (مارتی) آنا مانیانی (خال گل سرخ)
1956 دور دنیا در هشتاد روز جورج استیونسون (غول) یول برینر (سلطان و من) اینگرید برگمن (آناستازیا)
1957 پل رودخانه كوای دیوید لین (پل رودخانة كوای) الك گینس (پل رودخانة كوای) جوآن وودوارد (سه چهره ایو)
1958 ژی‌ژی وینسنت مینه‌لی (ژی‌ژی) دیوید نیوِن (میزهای جداگانه) سوزان هیوارد
1958 ژی‌ژی وینسنت مینه‌لی (ژی‌ژی) دیوید نیوِن (میزهای جداگانه) (می‌خواهم زنده بمانم)
1959 بن‌هور ویلیام وایلر (بن‌هور) چارلتن هِستون (بن‌هور) سیمون سینیوره (اتاق طبقه بالا)
1960 آپارتمان بیلی وایلدر (آپارتمان) برت لنكستر (المر گنتری) الیزابت تیلور (باتر فیلدهشت)
1961 داستان وست ساید رابرت وایز (داستان وست ساید) ماكسیمیلیان شل سوفیا لورن (دو زن)
1961 داستان وست ساید رابرت وایز (داستان وست ساید) (محاكمه در نورنبرگ) سوفیا لورن (دو زن)
1962 لورنس عربستان دیوید لین (لورنس عربستان) گریگوری پك (كشتن مرغ مقلد) آن بنكرافت (معجزه‌گر)
1963 تام جونز تونی ریچاردسون (تام جونز) سیدنی پواتیه (زنبق‌های مزرعه) پاتریشیا نیل (هاد)
1964 بانوی زیبای من جورج كیوكر (بانوی زیبای من) ركس هریسون (بانوی زیبای من) جولی اندروز (مری پاپینز)
1965 آوای موسیقی رابرت وایز (آوای موسیقی) لی ماروین (كت بالو) جولی كریستی (نازنین)
سال بهترین فیلم بهترین كارگردان بهترین بازیگر مرد بهترین بازیگری زن
1966 مردی برای تمام فصول فرد زینه‌مان پل اسكافیلد الیزابت تیلور
1966 مردی برای تمام فصول (مردی برای تمام فصول) (مردی برای تمام فصول) (چه كسی از ویرجینیا وولف می‌ترسد؟)
1967 در گرمای شب مایك نیكولز (فارغ‌التحصیل) راد استایگر (در گرمای شب) كاترین هپبورن (حدس بزن چه كسی برای شام می‌آید؟)
1968 آلیور كارول رید (آلیور) كلیف رابرتسون (چارلی) كاترین هپبورن (شیر در زمستان)/باربرا استرایسند (دختر مضحك)
1969 كابوی نیمه‌شب جان شلزینگر (كابوی نیمه‌شب) جان وین (شهادت واقعی) مگی اسمیت (جین برودی)
1970 پتن فرانكلین شافنر (پتن) جورج سی اسكات (پتن) گلندا جكسون (زنان عاشق)
1971 ارتباط فرانسوی ویلیام فرید كین (ارتباط فرانسوی) جین هكمن (ارتباط فرانسوی) جین فاندا (كلوت)
1972 پدرخوانده باب فاسی (كاباره) مارلون براندو (پدرخوانده) لیزا مینه‌لی (كاباره)
1973 نیش جورج روی هیل (نیش) جك لمون (ببر را نجات بده) گلندا جكسون (اثر تشخص)
1974 پدرخوانده (قسمت دوم) فرانسیس فورد كوپولا (پدرخوانده قسمت دوم) آرت كارنی (هری و تونتو) الن برنستاین (آلیس دیگر این‌جا زندگی نمی‌كند)
1975 پرواز بر فراز میلوش فورمن (پرواز بر فراز جك نیكلسون (پرواز بر فراز آشیانه فاخته) لوئیز فلچر (پرواز بر فراز آشیانه فاخته)
1975 آشیانه فاخته آشیانه فاخته) جك نیكلسون (پرواز بر فراز آشیانه فاخته) لوئیز فلچر (پرواز بر فراز آشیانه فاخته)
1976 راكی جان آویلدسن (راكی) پیتر فینچ (شبكه) فی داناوی (شبكه)
1977 آنی هال وودی آلن (آنی‌ هال) ریچارد دریفوس (دختر خداحافظی) دایان كیتون (آنی هال)
1978 شكارچی گوزن مایكل چیمینو (شكارچی گوزن) جان وویت (بازگشت به خانه) جین فاندا (بازگشت به خانه)
1979 كریمر علیه كریمر رابرت بنتون (كریمر علیه كریمر) داستین هافمن (كریمر علیه كریمر) سالی فیلد (نورما ری)
1980 مردم عادی رابرت ردفورد (مردم عادی) رابرت دِنیرو (گاو خشمگین) سیسی اسپیسك (دختر معدنچی زغال‌سنگ)
1981 ارابه‌های آتش وارن بیتی (سرخ‌ها) هنری فاندا (كنار بركه طلایی) كاترین هپبورن (كنار بركه طلایی)
1982 گاندی ریچارد اَتنبرو (گاندی) بن كینگزلی (گاندی) مریل استریپ (انتخاب سوفی)
1983 دوران مهرورزی جیمز ال بروكس (دوران مهرورزی) رابرت دووال (بخشش‌های مهر‌آمیز) شرلی مكلین (دوران مهرورزی)
1984 آمادئوس میلوش فورمن (آمادئوس) اف مورای آبراهام (آمادئوس) سالی فیلد (جایی در قلب)
1985 از دل افریقا سیدنی پولاك (از دل افریقا) ویلیام هرت (بوسة زن عنكبوتی) جرالدین پیج (سفر به باونتی فول)
1986 جوخه اولیور استون (جوخه) پل نیومن (رنگ پول) مارلی ماتلین (فرزندان خداوندی كوچك‌تر)
1987 آخرین امپراتور برناردو برتولوچی (آخرین امپراتور) مایكل داگلاس (وال استریت) شِر (ماه‌زده)
1988 رِین‌مَن بری لوینسون (رین‌من) داستین هافمن (رین‌من) جودی فاستر (متهم)
1989 رانندگی برای خانم دیزی اولیور استون (متولد چهارم ژوئیه) دانیل دی‌لوئیس (پای چپ من) جسیكا تندی (رانندگی برای خانم دیزی)
1990 رقصنده با گرگ‌ها كوین كاستنر (رقصنده با گرگ‌ها) جرمی آیرونز (بخت‌برگشتگی) كتی بیتس (میزری)
1991 سكوت بره‌ها جاناتان دمی (سكوت بره‌ها) آنتونی‌ هاپكینز (سكوت‌بره‌ها) جودی فاستر (سكوت بره‌ها)
1992 نابخشوده كلینت ایستوود (نابخشوده) آل پاچینو (بوی خوش زن) اما تامپسون (هاواردز انِد)
1993 فهرست شیندلر استیون اسپیلبرگ (فهرست شیندلر) تام هنكس (فیلادلفیا) هالی هانتر (پیانو)
1994 فارست گامپ رابرت زمِكیس (فارست گامپ) تام هنكس (فارست گامپ) جسیكا لَنگ (آسمان آبی)
1995 دلاور مل گیبسون (دلاور) نیكلاس كیج سوزان ساراندون (آخرین گام‌های یك محكوم به اعدام)
1995 دلاور مل گیبسون (دلاور) (ترك لاس‌وگاس) سوزان ساراندون (آخرین گام‌های یك محكوم به اعدام)
1996 بیمار انگلیسی آنتونی مینگلا جفری راش (درخشش) فرانسیس مك دورماند (فارگو)
1996 بیمار انگلیسی (بیمار انگلیسی) جفری راش (درخشش) فرانسیس مك دورماند (فارگو)
1997 تایتانیك جیمز كامرون (تایتانیك) جك نیكلسون هلن هانت (بهتر از این نمی‌شد)
1997 تایتانیك جیمز كامرون (تایتانیك) (بهتر از این نمی‌شد) هلن هانت (بهتر از این نمی‌شد)
1998 شكسپیر عاشق استیون اسپیلبرگ (نجات سرباز رایان) روبرتو بنینی (زندگی زیباست) گوئینت پالترو (شكسپیر عاشق)
1999 زیبای امریكایی سام مندس (زیبای امریكایی) كوین اسپیسی (زیبای امریكایی) هیلاری سوانك
1999 زیبای امریكایی سام مندس (زیبای امریكایی) كوین اسپیسی (زیبای امریكایی) (پسرها گریه نمی‌كنند)
2000 گلادیاتور استیون سادربرگ (قاچاق) راسل كرو (گلادیاتور) جولیا رابرتز (ارین براكوویچ)
2001 ذهن زیبا ران هوارد (ذهن زیبا) دنزل واشینگتن (روز‌ آموزش) هالی بری (ضیافت هیولا)
2002 شیكاگو رومن پولانسكی (نوازندة پیانو) آدرین برودی (نوازندة پیانو) نیكول كیدمن (ساعت‌ها)
2003 ارباب حلقه‌ها پیتر جكسون (ارباب‌ حلقه‌ها) شون پن (رودخانة مرموز) شارلیز ترون (هیولا)
2004 دختر میلیون‌دلاری كلینت ایستوود (دختر میلیون‌دلاری) جِیمی فاكس (رِی) هیلاری سوانك (دختر میلیون‌دلاری)
2005 تصادف آنگ‌ لی (كوه بروك‌‌بك) فیلیپ سیمور هافمن (كاپوتی) ریس ویترسپون
2005 تصادف آنگ‌ لی (كوه بروك‌‌بك) فیلیپ سیمور هافمن (كاپوتی) (دست از پا خطا نمی‌كنم)
2006 رفتگان مارتین اسكورسیزی (رفتگان) فارست ویتاكر هلن میرن (ملكه)
2006 رفتگان مارتین اسكورسیزی (رفتگان) (آخرین شاه اسكاتلند) هلن میرن (ملكه)
2007 پیرمردها سرزمینی ندارند جوئل وایتن كوئن دانیل دی لوئیس ماریون كوتیار (دخترك/زندگی همچون گل سرخ)
2007 پیرمردها سرزمینی ندارند (پیرمردها سرزمینی ندارند) (خون به پا می‌شود) ماریون كوتیار (دخترك/زندگی همچون گل سرخ)
2008 میلیونر زاغه‌نشین دیوید بویل (میلیونر زاغه‌نشین) شون پن (میلک) کیت وینسنت (کتابخوان)

 



  1. American Academy of Motion Picture Arts and Sciences
  2. Oscar
  3. Original screenplay
  4. adapted screenplay
  5. editing
  6. documentary film
  7. short film
  8. animated film
  9. foreign-language film
  10. special effects
  11. make-up
  12. art direction
  13. musical score
  14. Yugoslavia