سورا، ژرژ (۱۸۵۹ـ۱۸۹۱)

ژُرْژ سورا Georges Seurat
زادروز	1859م
درگذشت	1891م
ملیت	فرانسوی
تحصیلات و محل تحصیل	مدرسۀ عالی هنرهای زیبا (بوزار)
شغل و تخصص اصلی	نقاش
سبک	پست‌امپرسیونیسم‌
آثار	بعد از ظهر یکشنبه در جزیرۀ لاگراند ژات (1886؛ مؤسسۀ هنری، شیکاگو)
گروه مقاله	نگارگری و مجسمه‌سازی جهان

تابلوی بعدازظهر یکشنبه در جزيره لاگراندژات

سورا، ژُرْژ (۱۸۵۹ـ۱۸۹۱)(Seurat, Georges)

تابلوی بعدازظهر یکشنبه در جزيره لاگراندژات

نقاش فرانسوی. از پست‌امپرسیونیست‌های برجسته بود، و همراه با پل سینیاک روش پوانتیلیسم (رنگ‌گذاری به‌صورت نقطه‌های ریز به‌جای لکه‌های بزرگ) را پدید آوردند. بعد از ظهر یکشنبه در جزیرۀ لاگراند ژات (۱۸۸۶؛ مؤسسۀ هنری، شیکاگو) از پرآوازه‌ترین تابلو‌های اوست. سورا در شانزده‌سالگی تحصیل در مدرسۀ عالی هنرهای زیبا (بوزار) را آغاز کرد. از آثار دُلاکروا و پیِرو دِلا فرانچسکا به‌دقت اتود برداشت، و دیوارنگاره‌های دُلاکروا در کلیسای سن‌سولپیس، او را به اهمیت رنگ واقف ساخت، و در گرایش پیِرو دلا فرانچسکا به زیبایی صوری و هندسی سهیم شد. اگرچه شیفتۀ طرز استفادۀ امپرسیونیستها از رنگ بود، بی‌اعتنایی آنان به فرم را مردود شمرد، و کوشید هنر کاملاً منتظمی برپایۀ اصول علمی پدید آوَرَد. پوانتیلیسمِ سورا از پژوهش‌های علمی در زمینۀ درک رنگ، مایه می‌گرفت. پردۀ آب‌تنی‌کنندگان در آن‌یر (۱۸۸۴؛ نگارخانۀ ملی لندن) از نخستین دستاوردهای مهم شیوۀ جدید نقاشی او بود که در آن جلوۀ جوّنمایی امپرسیونیسم، و استحکام جدید فرم و ترکیب‌بندی درهم آمیخته‌اند. سورا در طراحی هم بسیار مهارت داشت؛ طراحی‌هایش با مداد کنته روی کاغذ زبر، سرشار از سایه‌روشنی نظرگیرند. سورا در دورۀ تحصیل، همراه با سینیاک، به نظریه‌های علمی مختلف دربارۀ رنگ علاقه‌مند شد؛ به‌ویژه نظریۀ «تأثیرپذیری آنی رنگ‌های مجاور»، و تأثیر رنگ‌های مکمل از یکدیگر، که میشل اوژن شِورول مطرح کرد. سورا توانست ایجاد جلوه‌های نورانی و تأثیر آن بر سطوح مختلف را از دامنۀ فعل و انفعال تازه‌ای برخوردار سازد. او روش موسوم به پوانتیلیسم (یا دیویزیونیسم) را که گذاشتن سه دسته رنگ مکمل (قرمز و سبز، آبی و نارنجی، و بنفش و زرد) به‌صورت نقطه‌های ریز مجزا بر روی بوم است، نخستین‌بار به‌طور اسلوب‌مند در پردۀ بعدازظهر یکشنبه در جزیرۀ لاگراند ژات به‌کار گرفت؛ این اثر نتیجۀ نهایی انبوهی از طرح‌های مدادی و رنگ‌روغنی‌اش بود. سورا، پوانتیلیسم را در بسیاری از دیگر آثارش نیز به‌کار برد، ازجمله در منظره‌هایی همچونپلِ کوربُووا که رنگ‌گذاری منکسر آن به تعبیر دوست منتقد او، فلیکس فنئون، «نئوامپرسیونیستی» نامیده شد، هرچند که ترکیب‌بندیِ هندسی منظم و کاملاً سنجیده‌ای داشت. پس از به‌تصویرکشیدن مناظر شهری و صنعتی، و چشم‌اندازهایی از رود سن و ساحل نورماندی، آثار بانشاطی از شهرهای بزرگ پدید آورد که در آن‌ها رویارویی سادۀ امتدادهای افقی و عمودی مناظر، جای خود را به هندسه‌ای جاندارتر بخشید که بیانگر حرکت بود،‌ چنان‌که در پردۀ لوشاي و سیرک مشهود است.

---